Αναφέρονται οι μεγάλες πρόοδοι της ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ, η δημιουργία με τις γνώσεις αυτές των ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ-ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ – οι κατηγορίες και οι ιδιότητες που χαρακτηρίζουν αυτά.

Επίσης αναφέρονται οι πολλαπλές χρήσεις των βλαστοκυττάρων στην αντιμετώπιση και θεραπεία μεγάλου φάσματος ασθενειών (ασθένειες αίματος, αυτοάνοσα νοσήματα, εγκεφαλικά επεισόδια, νόσος Parkinson) άλλες σε πειραματικό στάδιο άλλες ήδη εφαρμοζόμενες με επιτυχία.

Οι επιτεύξεις των βλαστοκυττάρων δεν πρέπει να θεωρηθούν «χίμαιρα» ίσως χρειάζονται ακόμα περισσότερος χρόνος για την πλήρη εφαρμογή τους.

ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Βέβαιο είναι ότι δυανύομαι τον αιώνα της ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ.

Έτσι καταστάσεις, γεγονότα τα οποία πριν μερικά χρόνια άνηκαν στην σφαίρα της αδικαιολόγητης επιστημονικής φαντασίας σήμερα συμβαίνουν.

Η λήψη και διατήρηση βλαστοκυττάρων από τον πλακούντα και ομφάλιο λώρο του εμβρύου και η διατήρηση αυτών για θεραπεία ασθενειών της ενήλικης ζωής του εμβρύου, επίσης και η δημιουργία, καλλιέργεια, κυτταρικών γραμμών βλαστοκυττάρων στο εργαστήριο με άμεση εφαρμογή στην θεραπεία διαφόρων νόσων (νόσος Parkinson, ρευματοειδής αρθρίτιδα κ.α.) παρέχουν ελπιδοφόρα μηνύματα για τη ζωή μας, την μακροβιότητά μας, αλλά και ελπιδοφόρα μηνύματα για την θεραπεία των ασθενειών των ατόμων που πάσχουν π.χ. από σακχαρώδη διαβήτη, πλάγια μυατροφική σκλήρυνση, τραύματα εγκεφάλου, σπονδυλικής στήλης.

Υπάρχουν όμως και αντίλογοι στις παραπάνω εξελίξεις της Μοριακής Βιολογίας, από μεγάλη μερίδα επιστημόνων.

Επιφυλάξεις και αντιπαραθέσεις που αφορούν : α) στις πηγές λήψης των βλαστοκυττάρων, β) τις διαδικασίες διατήρησης και χρήση των πολυδύναμων βλαστοκυττάρων αυτών (Ιδιωτικοί – Δημόσιοι φορείς), γ) την κατάλληλη διάθεση αυτών. Ευχή όλων είναι ότι η διάθεση και χρήση του πολύτιμου αυτού δώρου ζωής με σκοπό βέβαια όλων μας να μη γίνει αντικείμενο εκμετάλευσης και κατάχρησης. Αυτη η διαρκώς εξελισσόμενη πορεία πολλαπλής χρήσης των βλαστοκυττάρων.

Ø  ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΑ ΚΥΤΤΑΡΑ (ΤΙΚ)

Ø  ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

Το βλαστοκύτταρο αποτελεί ομάδα αδιαφοροποιητών κυττάρων, τα οποία έχουν την ικανότητα διαφοροποίησης σε κύτταρα πολλών διαφορετικών ιστών, ανάλογα με τις ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού.

Τα Π/Β αυτά προέρχονται από πολλές πηγές όπως :

α) Από το έμβρυο κατά την δημιουργία της βλαστοκύστης (εμβρυολογική ανάπτυξη) – εμβρυϊκά ή εμβρυολογικά Π/Β.

β) Από ιστούς του ενήλικου ατόμου (σωματικά βλαστοκύτταρα) τα οποία βρίσκονται σε πολλούς ιστούς όπως εγκέφαλο, μυελός οστών, αίμα, αιμοφόρα αγγεία, μυς σκελετού, δέρμα, πολφό οδόντων.

Τα κύτταρα αυτά βρίσκονται σε αδράνεια (μη στάδιο διαίρεσης) και παραμένουν έτσι σε αδράνεια για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν ενεργοποιηθούν σε αρχίσουν να αυτοπολλαπλασιάζονται με τελικό σκοπό με τον «αέναο» πολλαπλασιασμό τους την «επιδιόρθωση» και λειτουργική αποκατάσταση.

Γενικά τα σωματικά κύτταρα διαφοροποιούνται στα κύτταρα των ιστών από τους οποίους προέρχονται.

Σήμερα όμως υπάρχουν πειραματικά στοιχεία στον τύπο των κυττάρων αυτών μπορεί να διαφοροποιηθεί σε άλλα κύτταρα εκτός από τον αρχικό τους τύπο.

ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ

Τα κύτταρα αυτά δημιουργούνται την 4^η – 5^η ημέρα του ανθρώπινου εμβρύου (την ημέρα της φάσης δημιουργίας της βλαστοκύστης).

Η όλη διεργασία μπορεί να γίνει και in «vitro» όπου ένα ωα γονιμοποιούνται σε δοκιμαστικό σωλήνα ένα από αυτά «εμφυτεύεται» στην γυναικείο ωό (τεχνητή γονιμοποίηση).

Η σεξουαλική αναπαραγωγή αρχίζει με την γονιμοποίηση με ανδρικό σπέρμα του ωου με τελικό σχηματισμό ενός κυττάρου που καλείται ζυγωτής.

Ο ζυγωτής υφίσταται σειρά διαιρέσεων (δημιουργίας 2,4,8,16 κυττάρων).

Μετά παρέλευση 4 – 6 ημερών και πριν την εμφύτευση στη μήτρα η μάζα αυτών των κυττάρων καλείται βλαστοκύστη. Αυτή η βλαστοκύστη αποτελείται από εσωτερικό στρώμα (μάζα) κύτταρου (εβρυοβλάστη) και ένα εξωτερικό αντίστοιχο (τροφοβλάστη). Το εξωτερικό αυτό στρώμα αποτελεί μέρος του πλακούντα και το εσωτερικό θα αποτελέσει την ομάδα των κυττάρων τα οποία θα διαφοροποιηθούν σε δομικά στοιχεία του ενήλικα, όργανα.

Στην εξέλιξη κάθε φυσιολογικής κύησης η κατάσταση της βλαστοκύστης συνεχίζει να υπάρχει, μέχρι την εμφύτευση κυώματος στη μήτρα που από την στιγμή αυτή αναφέρεται σαν έμβρυο.

Αυτό συμβαίνει στο τέλος της 10^ης εμβοδομάδας όπου όλα τα κυριώτερα όργανα του σώματος του εμβρύου έχουν δημιουργηθεί.

ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ ΑΜΝΙΑΚΟΥ ΣΑΚΚΟΥ

Πολυδύναμα επίσης κύτταρα υπάρχουν και στον αμνιακό σάκκο.

Τα Β/α αυτά διαθέτουν μεγάλη ενέργεια διατηρούνται χωρίς θρεπτικό υλικό δεν είναι τερατογενικά.

Τα βλαστοκύτταρα του αμνιακού υγρού είναι πολυδύναμα και έχουν δυνατότητα διαφοροποίησης σε κύτταρα οστικού ιστού, λιπώδους ιστού, μυϊκού ιστού, ενδοθηλιακού ιστού, ηπατικού, νευρικού ιστού.

Η χρήση των κυττάρων αυτών πειραματικά αλλά και στην κλινική Ιατρική, αποτελεί μία απάντηση στις υπάρχουσες εθιμικές πατροπαράδοτες αντιρρήσεις που αφορούν τη χρησιμοποίηση των ανθρωπίνων εμβρύων σαν πηγή Β/α και μάλιστα έχουν και την αποδοχή του Βατικανού που χαρακτηρίζει τα Β/α αυτά σαν το μέλλον της Ιατρικής Επιστήμης.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι με γενετικό προγραμματισμό και κατάλληλους πειραματικούς χειρισμούς είναι δυνατή σήμερα η δημιουργία πολυδύναμων κυττάρων από τα Β/α του ενήλικα.

Τα προτύπτοντα νέα Β/α δεν μοιάζουν σαν τα Β/α του ενήλικα αλλά προέρχονται από επιθηλιακά κύτταρα που επαναπρογραμματίζονται να γίνουν πολυδύναμα Β/α με αντίστοιχες ιδιότητες.

Επιστέγασμα των παραπάνω πειραματισμών αποτελεί η δημιουργίααπό τον Jan Wilmut του πρώτου κλωνοποιημένου πρόβατου της ΝΤΟΛΗΣ (Dolly the Sheep).

Τα βλαστοκύτταρα του ενήλικα ονομάζονται και σωματικά (από την ελληνική λέξη «σώμα»). Διακρίνονται για την ικανότητα αποκατάστασης των ιστών στους οποίους βρίσκονται.

Τα πολυδύναμα Β/α του ενήλικα ατόμου είναι σπάνια και λίγας σε αριθμό.

Βρίσκονται στο αίμα του ομφαλού, μυελού οστών. Έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί για την θεραπεία ασθενειών όπως η κίρρωση ήπατος, χρόνια περιφερική ισχαιμία κάτω άκρων – τελικά στάδια καρδιακής ανεπάρκειας.

Ο αριθμός των Β/α του μυελού των οστών μειώνεται στα μεγάλης ηλικίας άτομα ενώ είναι κατ’ αριθμό περισσότερα στους άνδρες παρά στις γυναίκες κατά την παραγωγική περίοδο.

Επίσης μειώνεται η ικανότητα διαφοροποίησης των Β/α και αποδίδεται μερικώς στις βλάβες του DNA που προκαλούνται από την ηλικία.

Τα Β/α του ενήλικα εκτός από τις θεραπευτικές χρήσεις που προαναφέρθηκαν έχουν με επιτυχία χρησιμοποιηθεί επίσης για τις θεραπείες λευχαιμίας, νεοπλασιών αίματος – μεταμοσχεύσεις μυελού οστών.

Αξιοσημείωτη παραμένει η χρήση των Β/α του ενήλικα στην Κτηνιατρική όπου χρησιμοποιούνται για την αποκατάσταση τραυματισμών σε τένοντες και συνδέσμων των αλόγων.

Πηγή βλαστοκυττάρων αποτελεί ο ομφάλιο λώρος, ο πλακούντας, η βλαστοκύστη, οι νεογιλοι όδοντες.

Τα βλαστοκύτταρα του ενήλικα χρησιμοποιούνται σήμερα για διάφορες θεραπείες (π.χ. μεταμόσχευση μυελού οστών). Επίσης τα βλαστοκύτταρα καλλιεργούνται σε κυτταρικές σειρές και μπορούν να διαφοροποιηθούν σε ειδικούς τύπους κυττάρων με χαρακτηριστικά και λειτουργικά γνωρίσματα των διαφόρων ιστών που «επισκευάζουν» ή «δημιουργούν» (π.χ. νέκρωση κεφαλής μηριαίου οστού, δημιουργία μυών, νεύρων).

Επίσης τα βλαστοκύτταρα του εμβρύου μπορεί να διαμορφωθούν σε σωματικά κύτταρα (μέσω νουκλεϊνικών αντιδράσεων) έχουν προταθεί για θεραπείες πολλών νόσων (Σακχαρώδη Διαβήτη, Ν. Parkinson, κ.α.).

Βλέπε σχήμα 1 - 2-3

ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ (Β/α)

Τα πιο ευέλικτα από όλα τα  B/α.

Αποτελούν πανίσχυρα κύτταρα και δημιουργούνται όταν το σπέρμα γονιμοποιεί το ωο.

Όταν ένα κύτταρο χαρακτηρίζεται σαν παντοδύναμο αυτό σημαίνει ότι το κύτταρο αυτό μπορεί να διαφοροποιηθεί σε οποιοδήποτε κύτταρο του οργανισμού (εγκεφάλου κύτταρο – αίματος – οστών).

Τα παντοδύναμα αυτά βλαστοκύτταρα έχουν την ικανότητα δημιουργίας συνολικού λειτουργικού οργανισμού και προέρχονται από τις πρώτες εμβρυονικές διαιρέσεις.

• · ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

Την 4^η ημέρα της ανάπτυξης του, το έμβρυο σχηματίζει 2 στρώματα :

Ø  Εξωτερικό : εξέλιξη σε πλακούντα

Ø  Εσωτερικό : εξέλιξη σε ιστούς του οργανισμού

Τα  κύτταρα αυτά έχουν μεν την ικανότητα να εξελιχθούν σε οιοδήποτε κύτταρο του οργανισμού αλλά δεν έχουν την ικανότητα να δημιουργήσουν σύνολο οργανικό.

Αυτό αποδίδεται στο ότι τα κύτταρα του έσω στρώματος έχουν την ανάγκη «σηματοδότησης» από τα μόρια του έξω στρώματος.

Τα πολυδύναμα κύτταρα διατηρούν την δυνατότητα περαιτέρω διαφοροποίησης τους (κύτταρα με μικρότερη πλαστικότητα και μεγαλύτερη εξειδίκευση).

Τα αιμοποιητικά βλαστικά κύτταρα αποτελούν παράδειγμα των πολυδύναμων αυτών βλαστοκυττάρων.

Όταν διαφοροποιούνται σε κύτταρα μυελικής ή λεμφικής σειράς χάνουν μέρος την ισχύος τους αλλά αποκτούν ικανότητα παραγωγής όλων των κυττάρων ης νέας σειράς

Σε αυτό όμως υπάρχουν εξαιρέσεις όπως :

Αν και αυτά συμβαίνουν συνήθως στα πολυδύναμα Β/α υπάρχουν και εξαιρέσεις όπως π.χ. πολυδύναμα Β/α εκ του μεσεγχύματος προερχόμενα να αποδώσουν κύτταρα οστών – μυών – χόνδρου αρθρικού – λίπος.

Συμπέρασμα

Παντοδύναμα Β/α μπορούν να δημιουργήσουν οποιοδήποτε κύτταρο του σώματος, ακόμα και έναν ολόκληρο οργανισμό. Πολυδύναμα Β/α δημιουργούν κύτταρα με συγκεκριμένη λειτουργία και μεταβολισμό.

Παράδειγμα ένα αιμοποιητικό βλαστοκύτταρο, μπορεί να διαφοροποιηθεί σε κάθε τύπο κυττάρων του αίματος αλλά όχι σε κύτταρο νευρικού ιστού.

Σχήμα 1

Σχήμα 2

Πολυδύναμο εβρυϊκό βλαστοκύτταρο βρίσκεται στην έσω κυτταρική μάζα βλαστοκύστης.

Τα παντοδύναμα εμβρυϊκά στελεχιαία κύτταρα προέρχονται από έσω κυτταρική μάζα ενός βλαστοκύστης. Τα Π/Κ εξελίσσονται σε οιοδήποτε ιστό εκτός από πλακούντα. Μόνο τα κύτταρα του ΜΟΡΙΔΙΟΥ δημιουργούν όλους τους ιστούς του οργανισμού και έξω εμβρυακό πλακούντα.

Σχήμα 3

Το αίμα του ομφάλιου λώρου είναι πλούσιο σε HSGS κύτταρα (μεσεγχυματικά κύτταρα).

Τα κύτταρα MSGS (Mesenhymal stem cells : πολυδύναμα κύττταρα εκ μεσεγχύματος) βρίσκονται στον ιστό ομφαλού και του πλακούντα. Ο ιστός του ομφαλού περιέχει MSGS που βασικά προορίζονται για το παιδί, ενώ ο πλακούντας περιέχει MSGS μοναδικά για την μητέρα και το παιδί για πιθανή χρήση θεραπείας μελλοντικής ασθένειας παιδιού και μητέρας. Τα μη ώριμα MSGS εύκολα απομονώνωνται και καλλιεργούνται παρέχοντας ευκαιρίες θεραπευτικές χρήσεως αυτών για παιδιά και ενήλικές.

Ο ιστός του πλακούντα περιέχει πολυδύναμα βλαστοκύτταρα τα οποία μπορούν να διαφοροποιηθούν σε οιοδήποτε τύπο κυττάρων.

Υπάρχουν 2 τύποι εμβρυϊκών Β/α :

α) Βλαστοκύτταρα των ιστών του εμβρύου που λαμβάνονται κατά την εκτέλεση της έκτρωσης. Είναι πολυδύναμα κύτταρα με μεγάλη ικανότητα διαίρεσης.

β) Εκτός του εμβρύου : βλαστοκύτταρα από τις μεμβράνες. Δεν διαφέρουν τα Β/α αυτά από τα Β/α του ενήλικα. Είναι πολυδύναμα, διαθέτουν μεγάλη ικανότητα διαίρεσης.

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ

1. 1. ΟΡΓΑΝΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΩΝ ΑΝΑΓΕΝΗΣΗ. Η εφαρμογή αυτή είναι η πιο ουσιαστική για τα βλαστοκύτταρα στον τομέα της πειραματικής και κλινικής εφαρμογής τους. Οι μεταμοσχεύσεις οργάνων και ιστών γίνονται με αυξανόμενο ρυθμό στην σημερινή εποχή μας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση των αναγκών στα όργανα που μεταμοσχεύονται [το πιο συχνό είδος για μεταμόσχευση είναι ο ΝΕΦΡΟΣ. Μερικές φορές το πάγκρεας μεταμοσχεύεται στον ίδιο χρόνο με τους νεφρούς σε ορισμένη κατηγορία ασθενών με ινσουλινοεξαρτώμενο Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ1). Επίσης η μεταμόσχευση ήπατος και καρδίας θεωρείται πια διαδικασία ρουτίνας]. Η Ελλάδα αποτελεί τον ουραγό της Ευρώπης στις μεταμοσχεύσεις με αναλογία 3-4 δοτών / 1.000.000 πληθυσμού με αντίστοιχες αναλογίες άλλων χωρών (20-25). Η αναγέννηση των ιστών όπως και η δημιουργία οργάνων που οφείλεται στην ικανότητα πολλαπλασιασμού και διαφοροποίησης των βλαστοκυττάρω, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην δημιουργία οργάνων και ιστών προς μεταμόσχευση.
2. 2. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΚΩΝ ΝΟΣΩΝ. Το Ιούλιο έτος 2013 ερευνητές του Πανεπιστημίου Μασσαχουσέτης κατάφεραν να δημιουργήσουν αιμοφόρα αγγεία στο εργαστήριο σε ποντικό για τη χρήση ανθρωπίνων βλαστοκυττάρων. Το πείραμα αυτό παρέχει ως είναι φυσικό αμέτρητη ελπίδα νε συγκρατημένη αισιολοδοξία, με την μελλοντική προοπτική της εφαρμογής σε ανθρώπους!!!
3. 3. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ. Η αντικατάσταση η αναγέννηση ιστών που υπολειτουργούν ή πάσχουν μπορεί θεωρητικά να επιτευχθεί με την χρήση βλαστοκυττάρων. Αναφέρεται χαρακτηριστικά η νόσος Parkinson – ν. Alzheimer. Ειδικά πειράματα περιλαμβάνουν την πειραματική χρήση εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων με τελικό προσδοκώμενο στόχο την θεραπεία των νοσημάτων αυτών.
4. 4. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΥΤΤΑΡΙΚΩΝ ΕΛΛΕΙΨΕΩΝ. Στο εργαστήριο έχουν μεταμοσχευτή υγιή κύτταρα καρδιάς με στόχο την αποίκηση των μη λειτουργικών τμημάτων της καρδιάς. Το ίδιο ισχύει για τα άτομα με ΣΔ1 (ινσουλινοεξαρτώμενα) όπου η αντικατάσταση των κυττάρων Β του παγκρέατος που παράγουν φυσιολογικά την ινσουλίνη και καταστρέφονται στον ΣΔ1, να αποτελέσει και την ολοκληρωτική θεραπεία του ΣΔ1. Η μεταμόσχευση υγιούς παγκρέατος στα άτομα με ΣΔ1 σήμερα έχει αποδώσει καλά αποτελέσματα, αλλά οι δότες δεν επαρκούν για τις ανάγκες αυτές.
5. 5. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΑΙΜΑΤΟΣ. Τα βλαστοκύτταρα του ενήλικα βρίσκονται στο αίμα μυελό οστών έχουν χρησιμοποιηθεί για πολλά πριν για την θεραπεία λευχαιμίας, δρεπανοκυτταρικής αναιμίας, όπως και για ανοσοανεπάρκειες γενικότερα. Τα κύτταρα αυτού παράγουν όλα τα είδη των κυττάρων του αίματος (ερυθρά, λευκά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια). Επίσης κύτταρα που δημιουργούν αιμοποίηση υπάρχουν στον ομφαλό και πλακούντα του εμβρύου. Άλλη εφαρμογή των πολυδύναμων κυττάρων γίνεται στην ανακάλυψη νέων φαρμάκων. Έτσι μπορεί οι ενέργειες (επιθυμητές ή ανεπιθύμητες) του κάθε φαρμάκου ειδικά στα πρωτοκυκλοφορούντα φάρμακα μπορεί να γίνονται σε ιστούς που έχουν δημιουργηθεί από πολυδύναμα κύτταρα (βλαστοκύτταρα) και όχι πάνω σε υγιείς εθελοντές ανθρώπους.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ (ΒΛΑΣΟΚΥΤΤΑΡΑ)

Οι θεραπείες που γίνονται με τα πολυδύναμα κύτταρα χρειάζονται ανοσοκατασταλτική θεραπεία ή κύκλους ακτινοθεραπείας πριν την μεταμόσχευση ώστε : α) να καταστραφούν τα προϋπάρχοντα κύτταρα, β) για την μείωση αντίδρασης από το ανοσολογικό σύστημα του λήπτη.

Η αντίδραση του ανοσολογικού συστήματος μπορεί να αποφευχθεί με την χρήση Β/α του ίδιου του ασθενούς.

Πολλές φορές η ικανότητα των πολλαπλής διαφοροποίησης ορισμένων Β/α προκαλεί δυσκολία δημιουργίας ειδικού τύπου κυττάρων.

Όπως δυσκολία παρατηρείται επίσης στη μη λήψη των κυττάρων που χρειάζονται κάθε φορά και τούτο όλα τα Β/α αποτελούν πληθυσμό που πολλαπλασιάζεται ομοιομερώς.

Πολλά βλαστοκύτταρα δημιουργούν όγκους μετά από μεταμόσχευση. Αποδίδεται αυτό στην πολυπαραγοντικότητα διαφοροποίησης των και εμφανίζεται κυρίως στα εμβρυογονικά βλαστοκύτταρα.

Θεραπεία νόσων που έχουν μελετηθεί με την χορήγηση και θεραπεία πολυδύναμων κυττάρων (βλαστοκύτταρα) είναι (βλέπε πίνακα 5).

Πίνακας 5

1. 1. Σακχαρώδης Διαβήτης
2. 2. Ρευματοειδής Αρθρίτης
3. 3. Νόσος Parkinsons
4. 4. Νόσος Alzheimers
5. 5. Οστεοαρθρίτιδα
6. 6. Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια – Τραυματισμός εγκεφάλου
7. 7. Γνωστικές δυσκολίες κληρονομικών Παθήσεων
8. 8. Κακώσεις σπονδυλικής στήλης (Σ.Σ.)
9. 9. Εμφρακτό μυοκαρδίου
10. 10. Αντι-νεοπλασματική θεραπεία
11. 11. Αντικατάσταση οδόντων
12. 12. Αποκατάσταση Βαρυκοϊας
13. 13. Βλάβες κερατοειδή χιτώνα οφθαλμού
14. 14. Πλάγια μυατροφική σκλήρυνση
15. 15. Νόσος του Grohn’s
16. 16. Επούλωση τραυμάτων

ΝΟΜΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ

Το θέμα όμως εκτός από τις φιλοσοφικές υπαρξιακές αντιδράσεις μερίδας ανθρώπων έχει προκαλέσει και θύελλα αντιδράσεων νομικής φύσης.

Έτσι στην Αυστρία, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία η παραγωγή πολυδύναμων κυττάρων από το έμβρυο έχει απαγορευτεί!!!

Επιτρέπεται η διαδικασία της δημιουργίας κυτταρικών καλλιεργειών από το έμβρυο στη Φιλανδία, Ελλάδα, Σουηδία, ΗΠΑ, Αγγλία.

Πρέπει να σημειωθεί ότι τον Αύγουστο του έτους 2007 η Αμερική διέκοψε την κρατική υποστήριξη, χρηματοδότηση των ερευνών για τα πολυδύναμα κύτταρα.

Μεγάλη μερίδα ερευνητών και πνευματικών ανθρώπων εκφάζουν την αντίθεσή τους στη δημιουργία αυτών των νέων ιστών και οργανισμών που δημιουργούνται από την καλλιέργεια των πολυδύναμων κυττάρων, θεωρώντας αυτά τη δημιουργικότητα σαν σύγχρονες ΧΙΜΑΙΡΕΣ!!!

ΧΙΜΑΙΡΑ : Ορίζεταιστη χημεία σαν ιστός στον οποίο συνυπάρχουν 2 διαφορετικές μορφές DNA κατά την μυθολογία η ΧΙΜΑΙΡΑ είναι ένα πλάσμα το οποίο χαρακτηρίζεται από την παρουσία και συνδυασμό ανθρωπίνων και κυττάρων – ιστών.

Έτσι και στα πειράματα που γίνονται διαρκώς, κύτταρα ανθρώπου εμβολιάζονται σε είδη ζώων, για την παρακολούθηση της όλης πειραματικής διεργασίας. Τα παραπάνω πειράματα δημιουργούν «ΤΗ ΧΙΜΑΙΡΑ».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Οι ερευνητές έχουν μεγάλη προσμονή, ελπίδα και βρίσκονται σε αξιοσημείωτη συνεχή εφαρμογή για την διαγραφόμενη μελλοντική δυνατότητα χρήσεως των Β/α σε πεδία γονιδιακής θεραπείας επανορθωτικής λειτουργικης «επισκευής» των κυττάρων του ανθρώπινου οργανισμού.

• · HSCS (Hematopoietic Stem Cells)
• · AIMOΠΟΙΗΤΙΚΑ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΑ ΚΥΤΤΑΡΑ

Τα κύτταρα διαθέτουν ικανότητα διαφοροποίησης σε κύτταρα αίματος και συστατικά κυττάρων αίματος (λευκά αιμοσφαίρια – ερυθρά αιμοσφαίρια – αιμοπετάλια).

Η εφαρμογή τους για 25 ολόκληρα χρόνια έχει χρησιμοποιηθεί για θεραπεία αιματολογικών νόσων και εκ του μυελού προερχόμενων ασθενειών αίματος (Νεοπλασίες αίματος αλλά και σε αυτοάνοσα νοσήματα, μερικώς κληρονομικές ασθένειες).

• · HSCS : Mesenhymal Stem Cells
• · ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΑ ΚΥΤΤΑΡΑ ΕΚ ΤΟΥ ΜΕΣΕΓΧΥΜΑΤΟΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΑ

Τα πολυδύναμα κύτταρα αυτά διαφοροποιούνται σε κύτταρα νευρικού ιστού, οστικού ιστού, κύτταρα χόνδρων – μυών – αρθρικού θυλάκου – λιπώδη ιστού.

Κυρίως οι ερευνητές έχουν εντυπωσιαστεί με την δυνατότητα εφαρμογής των γνώσεων αυτών στη γονιδιακή θεραπεία όπως και τεράστια δυνατότητα θεραπείας «αποκατάστασης» των κυττάρων του ανθρώπινου οργανισμού.

Έτσι τα MSCS παρέχουν δυνατότητα θεραπείας ασθενειών όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης, καρδιακές παθήσεις, παθήσεις ήπατος, αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, τραυματισμών, βλάβες σπονδυλικής στήλης, Ca πνευμόνων.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

Πρέπει να αναφερθεί και να τονιστεί ότι πολλές γνωστές ακόμα μας λείπουν, ώστε να κατανοήσουμε την λειτουργία και χρήση των βλαστοκυττάρων.

Υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που πρέπει να τονιστούν για την χρήση τους, όπως :

1. 1. Θεραπευτική χρήση των βλαστοκυττάρων έχουν αποδειχθεί στην εφαρμογή τους ασφαλείς και αποτελεσματικές.
2. 2. Η μη αποδεδειγμένη κλινικά και εργαστηριακά εφαρμογή μίας θεραπείας δεν πρέπει να γίνεται.
3. 3. Οι διάφοροι τύποι, κατηγορίες Β/α που υπάρχουν στον ανθρώπινο οργανισμό Β/α έχουν διαφόρους βιολογικούς και θεραπευτικούς σκοπούς. Έτσι η θεραπεία μίας ομάδας Β/α δεν δρα σε άλλες ασθένειες, καταστάσεις.
4. 4. Η επιστήμη πίσω από την νόσο, πρέπει να γίνει η επιστήμη θεραπείας (μπροστά από τη νόσο).
5. 5. Βλαστοκύτταρα που προέρχονται από τον ίδιο ανθρώπινο οργανισμό δεν είναι αυτόματα ασφαλή για την θεραπεία.
6. 6. Για την τέλεια θεραπεία με Β/α τα κλινικά δεδομένα πρέπει να συγκρίνονται και να συμβαδίζουν με τα πειραματικά δεδομένα.

Υπάρχει παγκόσμια κίνηση η οποία ονομάζεται Translational Medicine = μεταβιβαστική Ιατρική, και η οποία έχει σαν σκοπό :

1. 1. Αναγνώριση πειραματικών πηγών εξειδηκευμένων με παράλληλη υποστήριξη της προηγμένης μοριακής τεχνολογίας.
2. 2. Την έρευνα, ανακάλυψη σταθερών στοιχείων αναφοράς για την προσθήκη, ανακάλυψη και μεταβιβαστική έρευνα στο πεδίο της Αναγεννητικής Μοριακής Ιατρικής π.χ. η πρόσφατη ανακάληψη των F-class τάξης Πολυδύναμων κυττάρων στον άνθρωπο.
3. 3. Στρατηγική σύνδεση και οργάνωση, συνεργασία των πειραματικών δεδομένων και εναρμόνιση των δραστηριοτήτων μεταξύ της Βιομηχανικής παρασκευής ουσιών, φαρμάκων της ακαδημαϊκής έρευνας και εναρμόνιση της πολιτικής των κυβερνήσεων σε Παγκόσμια κλίμακα.

Ο σκοπός  δημιουργίας της ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΤΙΚΗΣ αυτής ΙΑΤΡΙΚΗΣ είναι οι βασικές, πειραματικές γνώσεις να εξελίσσονται στο στάδιο των κλινικών και θεραπευτικών εφαρμογών με τελικό σκοπό να υπάρξει ουσιαστικά πραγματικός συντονισμός προϊούσα πρόοδος σε παγκόσμιο επίπεδο στον τομέα ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ με τελικό στόχο την θεραπευτική εφαρμογή των γνώσεων αυτών και την προσδοκόμενη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων που πάσχουν από τα νοσήματα, στα οποία η εφαρμογή των βλαστοκυττάρων και της γενετικής μοριακής Ιατρικής θα παράσχει καλύτερη ποιότητα ζωής και πιθανή θεραπεία.

Επίσης σκοπός της Μεταβιβαστικής Ιατρικής παραμένει η αναγνώριση και προσδιορισμός των κενών στην παγκόσμια έρευνα, μεθολογία στην ενίσχυση των ερευνητικών, πειραματικών συνεργασιών, με τελικό στόχο την αποφυγή επικάλυψης προσπαθειών έρευνας και εφαρμογή τους.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Οι πειραματικές έρευνες για τα βλαστοκύτταρα που έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται για τις θεραπείες διαφόρων νόσων [(ήδη η θεραπεία αιματολογικών παθήσεων με πολυδύναμα κύτταρα έχει συμπληρώσει 40 χρόνια εφαρμογής, με καλά τελικά αποτελέσματα και όχι μόνο παράτασης της ζωής αλλά και πλήρους θεραπείας των αιματολογικών νόσων) (λέμφωμα β’ κυττάρων – υποτροπή νόσου Hodgkin – οξεία μυελογενής λευχαιμία)].

Όλες οι παραπάνω θεραπείες έγιναν με χρήση πολυδύναμων αιμοποιητικών βλαστοκυττάτων με την αυτόλογη ή ετερόλογη διαδικασία.

Επίσης από την ευρεία παραδοχή ότι το αίμα του ομφάλιου λώρου και από τους ιστούς του δεν είναι κλινικό απόβλητο, δημιουργήθηκαν σε παγκόσμια κλίμακα τράπεζες αίματος, ομφαλίου λώρου που είχαν σαν στόχο την : α) την συλλογή δειγμάτων αίματος, β) επεξεργασία τους, γ) την συντήρηση (κρυοσυντήρηση : όπου η φύλαξη γίνεται στους 196oC θερμοκρασίας που αναστέλει κάθε μεταβολική δραστηριότητα την υπό φύλαξη κυττάρων).

Οι μονάδες αυτές (τράπεζες φύλαξης αίματος ομφαλίου λώρου) είναι διαθέσιμες και συνεργάζονται παγκοσμίως (μέσω μητρώου) με τις μονάδες μεταμοσχεύσεων.

Στα μητρώα που τηρούνται υπάρχουν δεδομένα για τύπο HLA (σύστημα ιστών συμβατότητας) όπως και πλήρης ανωνυμία : δεν αναφέρεται το όνομα του δότη των μονάδων αίματος ομφαλίου λώρου.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

Η πρώτη δημόσια τράπεζα αίματος ομφάλιου ομφάλιου λώρου στον κόσμο ιδρύθηκε το έτος 1991 στο New York Blood Center (Κέντρο αιμοδοσίας Ν. Υόρκης).

Οι διαφορές τώρα εταιρείες βιοτεχνολογίας αποβλέπουν στην συναισθηματική επιταγή των γονέων για κρυοσυντήρηση αίματος ομφαλίου λώρου, για κάλυψη τύχον οικογενειακών αναγκών δημιούργησαν τις ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ όπου η συντήρηση και αποθήκευση του αίματος γίνεται με ανάλογη των δημόσιων τραπεζών μεθοδολογία, αλλά και κύρια διαφορά είναι ότι οι μονάδες αυτές αίματος των ιδιωτικών τραπεζών, δίδονται , προορίζονται, διατίθενται αποκλειστικά και μόνο στην ίδια οικογένεια και τα μέλη της (κατάργηση της έννοιας του ΑΛΤΡΟΥΪΣΜΟΎ).

Στον πίνακα 1 αναγράφονται οι διαφορές μεταξύ των ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΩΝ – ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ και των ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Ref. : Life Line: Τράπεζα αίματος ομφαλίου λώρου

-        

Τα εικονικά φάρμακα αποτελούν «μιμητές» των κλασσικών φαρμάκων με την ίδια εμφάνιση χρωματισμό – δοσολογία.

Η χρήση των εικονικών φαρμάκων είναι σήμερα περιορισμένη (χρήση για δημιουργία στατιστικών στοιχείων στην δημιουργία νέων φαρμάκων πριν από την κυκλοφορία τους).

Η όλη λειτουργία και επίδραση των εικονικών φαρμάκων βασίζεται στην ρήση του Παραικέλσου (Ιδυτής Ιατροχημείας), «Η θέληση αποτελεί ισχυρό βοήθημα του κάθε φαρμάκου».

ΕΙΚΟΝΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ (ΕΦ)

PLACEBOS

Σαν εικονικό φάρμακο ορίζεται ανδρανές συστατικό στοιχείο (άμυλο-ζάχαρη) το οποίο μοιάζει σαν «αληθινό» φάρμακο.

Ετυμολογικά η λέξη «placebo» αποτελεί μέλλοντα του λατινικού ρήματος placer που σημαίνει «δίνω ευχαρίστηση, αρέσω».

Έγινε γνωστή η λέξη στις χώρες της Δύσης από ψαλμό της βουλγάτα (λατινική μετάφραση της Βίβλου).

Placebo Domino in regione vivorum : «θα ευχαριστήσω τον Κύριο στο βασίλειο των ζωντανών»

Ο ψαλμός αυτός λεγόταν από επαγγελματίες μοιρολογητές τους όπως είχαν προσλάβει οι αγαπημένοι συγγενείς του νεκρού και αμείβοντας αυτούς αδρά, για να προσποιηθούν λύπηση, οδύνη για τον θάνατο του «αγνώστου» γι’ αυτούς Προσώπου.

Φυσικά οι μοιρολογητές ενδιαφέρονταν μόνο για τα χρήματα που έπερναν και έτσι με τα χρόνια η λέξη placebo απέκτησε αρνητική σημασία υποδηλώνοντας κάτι το ψεύτικο.

Στο ιατρικό λεξιλόγιο η λέξη αναφέρεται περί τα τέλη του 18^ου αιώνα στην αρχή στις ΗΠΑ και κατόπιν στην Βρεττανία και κατέληξε να σημαίνει το εικονικό φάρμακο που χορήγησε ο γιατρός στον ασθενή του (όταν δεν είχε κάτι άλλο να προτείνει).

Η χορήγηση αυτή γινόταν όχι μόνον για θεραπευτικούς σκοπούς!!! αλλά μόνον και ευχαριστήσει και να καθησυχάσει τον ασθενή.

ΑΛΛΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Το placebo αναφέρεται για πρώτη φορά στην αρχαία Ελλάδα από τον Γαληνό (παρασκευαστής φάρμακο τεχνικής μορφής), ο οποίος παρατήρησε καλύτερη κλινική πορεία της νόσου στους ασθενείς οι οποίοι του έδειχναν εμπιστοσύνη.

Ο Παρακέλσος (Ιδρυτής της Ιατροχημείας) τον 16^ο αιώνα ανέφερε «Η θέληση αποτελεί ισχυρό βοήθημα των φαρμάκων».

Η ιστορία και ενέργεια του placebo ενισχύεται στο 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο όταν ο αναισθησιολόγος Henry Beechar του Αμερικανικού στρατού αντί για την χορήγηση μορφίνης (ισχυρό αναγλητικό) που πολλές φορές δεν διέθετε στην θέση της έκανε ενέσεις φυοιολογικού ορού, που είχαν το ίδιο αποτέλεσμα με την μορφίνη όπως ανέφεραν οι ίδιοι οι ασθενείς.

Μετά τη λήξη του πολέμου ο γιατρός αυτός με ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Harvard δημοσίεσε το 1955 τα τελικά συμπεράσματά του με τίτλο «ΤΟ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΟ PLACEBO».

Τα συμπεράσματα ήταν το εξής :

Ποσοστό 35% των ασθενών μπορεί να αντιδράση θετικά (σήμερα υποστηρίζεται ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν να αντιδράσουν θετικά υπό τις κατάλληλες συνθήκες).

Επίσης άλλη έρευνα που δημιοσιεύτηκε το 2002 από τον χειρουργό ορθοπεδικό Bruse Moseley έδειχνε ότι η πραγματικές εγχειρήσεις στα γόνατα ασθενών με αρθρίτιδα είχαν το ίδιο αποτέλεσμα με τις placebo εγχειρήσεις!!! (χτύπημα με χειρουργικό ξέστρο μερικές φορές τα γόνατά τους!!!)

Φαίνεται τελικά ότι η ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ – ΑΙΣΙΟΔΟΞΕΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΗΣ ΚΑΘΕ ΝΟΣΟΥ που εξαρτάται από πνευματικές δραστηριότητες έχει σαφή βελτιωτικό αποτέλεσμα σε κάθε θεραπεία (πραγματική ή όχι).

Η ενέργεια του placebo βρίσκεται στον κέντρο της διαμάχης μεταξύ ομοιοπαθητικής κια κλασσικής Ιατρικής.

Οι γιατροί της ομοιοπαθητικής θεωρούν ότι τα ομοιπαθητικά φάρμακα δεν πρέπει να περιέχουν ούτε ένα μόριο δραστικής ουσίας, έστω και αδρανούς (άμυλο-ζάχαρη) που περιέχονται στα «κλασσικά placebos.

Βέβαια τα ερωτήματα τα οποία γεννιούνται άμεσα είναι τα εξής :

Ø  Η ομοιοπαθητική γιατρεύει;

Ø  Το placebo effect (ενέργεια του placebo) στο οποίο στηρίζεται όλη η ερμηνεία της ομοιοπαθητικής θεραπείας είναι πραγματικό ή όχι;;;

Είναι αποδεκτό βέβαια ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα ομοιοπαθητικά φάρμακα γιατρεύουν.

Όσον αφορά το φαινόμενο placebo δεν είναι κάποιος μυστηριώδης μηχανισμός αλλά αποτελείται από περίπλοκο πλέγμα ψυχολογικών μηχανισμών που αναπτύσονται γύρω από μία ιατρική θεραπεία που βασίζεται είτε σε φαρμακευτικά προϊόντα που λειτουργούν είτε σε ανδρανείς ουσίες.

Έτσι το placebo μπορεί να δράσει θεραπτευτικά σε ορισμένες περιπτώσεις ασθενών και σε άλλες μπορεί αυτό να αλλάξει τη συναισθηματική προσέγγιση, το ψυχοσυναισθηματικό υπόστρωμα του ατόμου π.χ. η αίσθηση και ένταση του πόνου που αναφέρει ο ασθενής.

Μπορεί να μην πάψει να υπάρχει ο πόνος αλλά μπορεί το άτομο να αναφέρει με την λήψη του placebo, αισθητή μείωση.

Σημείωνεται ότι ο πόνος είναι καθαρά υποκειεμενικό σύμπτωμα χωρίς δυνατότητα μέτρησης αντικειμενικών κριτηρίων.

Ο μηχανισμός δράσης των placebos σύμφωνα με τις επικρατούσες υποθετικές θεωρίες αναφέρεται :

1. 1. Στην προσδοκία που πολλές φορές μας κάνει να βλέπουμε ή να υποθέτουμε πράγματα που δεν υπάρχουν.
2. 2. Στο κίνητρο να γίνει κάποιος ασθενής καλά, και έτσι μπορεί να επιδράσει τελικά θετικά.
3. 3. Στα εξαρτώμενα αντανακλαστικά δηλαδή το κάθε φάρμακο πάντα συνδέεται με θεραπεία.
4. 4. Προκαλείται Ενδογενής παραγωγή οπιοειδών με την χορήγηση του placebo.

Κλασσικό παράδειγμα placebo απετέλεσε μία μελέτη η οποία αφορούσε την διακοπή του καπνίσματος. Τα άτομα χωρίστηκαν σε 2 ομάδες.

Στην 1^η ομάδα χορηγήθηκε placebo με την διαβεβαίωση ότι πρόκειται για νέο φάρμακο σε σύνθετες άμεσα ηρεμιστικές και ιδιότητες αποκατάστασης του εθισμού του τσιγάρου.

Η 2^η ομάδα περιελάμβανε άτομα ίδιας ηλικίας, φύλου, σωματικού βάρους και σε αυτή εχορηγείτο κανονική θεραπεία.

Οι δύο ομάδες εμφάνισαν στατιστικά τα ίδια αποτελέσματα.

Φυσικά η επιτυχία της ομάδας που λάμβανε placebo αποδόθηκε όχι στην «υποθετική φαρμακευτική αγωγή» αλλά στις προσδοκίες και δυνατότητες αυθυποβολής στο «νέο επαναστατικό» φάρμακο.

Συχνή χρήση σήμερα των Ε.Φ. γίνεται και στην θεραπεύτική Ιατρική για δοκιμή νένων φαρμάκων.

Σε πολλές από τις μελέτες αυτή η χρήση Ε.Φ. (ποσοστό 50%) απαλάσσει τον ασθενή από τα συμπτώματά του, εκμηδενίζοντας έτσι την κλινική και εμπορική χρήση του αληθινού φαρμάκου.

Χρήση επίσης των Ε.Φ. μπορεί να γίνει με την συγκατάθεση του ασθενούς όιταν πρόκειται για «αναζήτηση», «εφαρμογή» ενός νέου φαρμάκου (π.χ. ισχυρού αναλγητικού).

Σε σπάνιες περιπτώσεις έχει σημειωθεί ή χορήγηση Ε.Φ. με πρωτοβουλία του γιατρού για την αντικατάσταση του «κλασσικού» φαρμάκου.

Αυτό εγκυμονεί κινδύνους αποκλεισμού, διακοπής φιλικής εμπιστοσύνης, σχέσης ασθενή και γιατρού.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ Ε.Φ. ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΑΥΤΩΝ

1. 1. Εμφάνιση : πρέπει να θυμίζει γνήσιο φάρμακο.
2. 2. Μεγέθους, χρώμα Ε.Φ., μορφή. Όσο μεγαλύτερο μέγεθος εμφανίζει το Ε.Φ. «θεωρείται» πιο δραστικό. Το «πράσινο χρώμα» θεωρείται πιο δραστικό από τα μπλέ και κίτρινα χάπια Ε.Φ. Η μορφή επίσης του Ε.Φ. σε ενέσιμο διάλυμα δίνουν «δραστηκότητα» στο Ε.Φ.
3. 3. Η γενική διάθεση, ψυχισμός του ατόμου. π.χ. άτομο που αναμένει βελτίωση της κατάστασής του ώστε να επανέλθει στη δουλειά του. Γενικά η προσδοκία και η δύναμη της υποβολής παίζει βασικό ρόλο. Επίσης άτομα τα οποία έχουν θετική γνώμη και εμπειρία από γιατρούς και νοσοκομεία αντιδρούν πολύ καλά στη χορήγηση Ε.Φ.

Γενικά οι ενέργειες του Plasebo ενεργοποιούνται από την εμπιστοσύνη του ατόμου ότι αυτή η θεραπεία είναι η «κατάλληλη» και δεν εξαρτάται από το Ε.Φ. αυτό καθ’ αυτό.

Υπάρχει άμεση σχέση με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του ατόμου που λαμβάνει το Ε.Φ. και της αποτελεσματικής δράσης του Ε.Φ.

Τα εικονικά αυτά φάρμακα αν και θεωρούνται φαρμακολογικός ανενεργά μπορούν να επιφέρουν ποικίλες θετικές ή αρνητικές επιδράσεις στον οργανισμό (βελτίωση νόσου Parkinson, κατάθλιψης, αρτηρ. Υπέρτασης, βελτίωση πόνου).

Placebo/Nocebo : το placebo εκφράζει τις θετικές αντιδράσεις του Ε.Φ. στον οργανισμό η λέξη Nocebo ή «αρνητικό placebo» μελατινική ρίζα που σημαίνει «θα βλάψω» αναφέρεται σε αρνητικές επιπδράσεις μίας παθολογικής ή πλασματικής θεραπείας οι οποίες δεν εζηγούνται με βιομηχανικούς όρους.

Άλλα ακόμα και οι «αναφερόμενες» ανεπιθύμητες από τους ασθενείς, ενέργειες των placebos [γαστρεντερικά ενοχλήματα, ναυτία, εμετός συμπτώματα από Κ.Ν.Σ. (αϋπνία, ζάλη, κεφαλαλγία, παραισθήσεις, τρόμος χειρών, παχυσαρκία)] μέχρι και ενφάνιση εξανθημάτων!!!, κνίδωσης, ενισχύουν την βεβαιότητα του ατόμου στο οποίο χορηγείται το Ε.Φ. ότι πρόκειται για «αληθινό» με θετική ή αρνητική δραστικότητα, κατάλληλο για την νόσο του φαρμάκου.

Στην πράξη το Nobeco περιλαμβάνει 3 φαινόμενα :

1. 1. “ΑΛΗΘΙΝΟ» φάρμακο με παράδοξες παρενέργειες. Δύσκολα να αναγνωριστούν οι πραγματικές από τις μη αναμενόμενες φαρμακολογικές παρενέργειες.
2. 2. «ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟ» φάρμακο με προσδοκώμενες αρνητικές παρενέργειες. Τονίζεται στο άτομο με υπερβολικό τρόπο οι αναμενόμενες παρενέργειες που φάρμακου.
3. 3. «ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ» placebo. Αναφέρεται στην λήψη ουσίας placebo που χορηγείται στο άτομο και ανταποκρίνεται στη λήψη της σαν να πρόκειται για πραγματικό φάρμακο εκδηλώνοντας αρνητικές αντί για θετικές παρενέργειες.

Υπάρχει σχέση ανάμεσα στα χαρακτηριστικά της προςσωπικότητας του ατόμου και της δράσης που εμφανίζει το Ε.Φ.

Έτσι άτομα που εμφανίζουν «εξαρτώμενη προσωπικότητα» άτομα που επιδιώκουν την φιλική σύνδεση με τον γιατρό τους («εξαρτημένη» σχέση ασθενούς, γιατρού) αναφέρουν συνήθως μεγάλες ωφέλειες από την λήψη Ε.Φ.

Επίσης άτομα με υστερικόμορφη προσωπικότητα αναφέρουν εύκολα τα «καλά αποτελέσματα του Ε.Φ. αλλά και τα «κακά» αποτελέσματα του Ε.Φ.

• · ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ. Χαρακτηρίζεται από την παραδοχή, εγκατάλειψη, ανάθεση υπευθυνότητας σε άλλα άτομα. Τα άτομα με το είδος της προσωπικότητας αυτής χρειάζεται υποστήριξη από το περιβάλλον τους. Πολύ συχνά η σχέση αυτή προκαλεί προβάδισμα στα προβλήματα των οικείων τους, σε σχέση με τα δικά τους. Στα άτομα αυτά λείπει η αυτοπεποίθηση, νοιώθουν έντονα ανεπαρκείς, έντονα αδύναμοι να φροντίσουν τον εαυτό τους. Πιστεύουν ότι όλοι οι άλλοι είναι πιο ικανοί από αυτά, ενώ διστάζουν παράλληλα να εκφράσουν και να υποστηρίξουν τις απόψεις τους, βασικά γιατί φοβούνται τις αντιδράσεις των άλλων. Η εξάρτηση αυτή μπόρει να «καμουφλάρεται» πίσω από προβλήματα συμπεριφοράς (υστερικόμορφες αντιδράσεις, οριακή συμπεριφορά).
• · ΥΣΤΕΡΙΚΟΜΟΡΦΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ Προσωπικότητα που γενικά επιδιώκει την προσοχή των άλλων. Τα άτομα αυτά ασχολούνται υπερβολικά με την εμφάνιση τους, συμπεριφέρονται με «δραματικούς» τόνους (έκφραση υπερβολική επιφανειακών συναισθημάτων). Συνήθως συγκεντρώνουν την συμπάθεια και το ερωτικό ενδιαφέρον των άλλων. Συνάπτουν συχνά σχέσεις φιλικές αλλά και ερωτικές πολύ εύκολα με επιφανειακό και εφήμερο χαρακτήρα. Πίσω από τους «μασκαρεμένους» τρόπους συμπεριφοράς και της τάσης υπερβολικής προβολής των σωματικών προβλημάτων τους, συνήθως υποβόσκουν βασικές επιθυμίες για εξάρτηση και προστασία.

Ορισμένα άτομα με ψυχοπαθητική προσωπικότητα εμφανίζουν ΕΞΑΡΤΗΣΗ απο το placebo και απαιτούν καταπιεστικά αύξηση της δόσης του Ε.Φ.

Επίσης τα άτομα αυτά μπορεί να εμφανίσουν «ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΤΕΡΗΣΗΣ» (αν είναι δυνατόν!!!) με την διακοπή του εικονικού φάρμακου που λαμβάνουν.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Ref.: - Placebo : Bet. Heal. Chan

-   Merck Man – Ham Ed.

-   Κλιν. Φαρμάκων Ν. Καλλιακμάνης

Ορισμός : Επαναλαμβανόμενες κινήσεις με άνοιγμα του στόματος το οποίο ακολουθείται από βαθειά εισπνοή μεγάλης διάρκειας και εκπνοής μικρής διάρκειας.

Οι ψυχολογικές πιέσεις, οι συναισθηματικές φορτίσεις είναι στενά συνδεδεμένες με την πρόκληση και γένεση του χασμουρητού.

Το χασμουρητό υπάγεται και αυτό στις «υπό διερεύνηση» λειτουργίες του εγκεφάλου, μαζί με τον ύπνο, λόξυγγα, γέλιο.

Το χασμουρητό εκλύεται ακούσια και μόνο οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να μεταβάλλουν την εμφάνιση και τη συχνότητά του, ακολουθώντας κοινωνικοαστικές συνήθειες (το χασμουρητό δεν θεωρείται «ευγενική» λειτουργία).

Το χασμουρητό είναι ίδιο μορφολογικά στα ερπετά, πτηνά, θηλαστικά, ψάρια, σκυλιά, άλογα*.

* Όπως αναφέρει ο Charles Darwin το έτος 1838 : όταν βλέπω άλογα, σκυλιά, ανθρώπους να χασμουριούνται σκέπτομαι την κοινή καταγωγή μας.

Το χασμουρητό είναι άμεσα κολλητικό.

Χασμουριόμαστε όταν νοιώθουμε σωματική κούραση – όταν έχουμε αϋπνίες – όταν ξυπνήσουμε μετά από ένα καλό ύπνο «πρωϊνό χασμουρητό» (συνήθως το χασμουρητό αυτό συνοδεύεται από έκταση του ενός ή των δύο χεριών και έκταση του σώματός μας).

Επίσης, πολλές εκδηλώσεις της συμπεριφοράς των ενηλίκων έχουν τη ρίζα τους στις εμπειρίες που παράγονται κατά την εμβρυϊκή ζωή, όπως :

Ø  Ιδιαίτερες εκφράσεις προσώπου (χαμόγελα, κραυγές, συνοφρυώσεις) – χασμουρητά.

Ø  Γκριμάτσες χαράς, απογοήτευσης, μη ικανοποίησης.

Ø  Δάγκωμα της γλώσσας κατά την εκτέλεση λεπτών χειρωνακτικών και πνευματικών χειρισμών.

Η θεωρία της υποξαιμίας (μείωσης) του Ο₂ και αύξηση του CO₂ (υπερκαιμία) στο αίμα, διατηρήθηκε για 200 χρόνια περίπου.

Από την εποχή που ο Johannes De Gorter (1689-1762) ένας παραγωγικός και διεισδυτικός γιατρός σε όλα τα επίπεδα της Ιατρικής, στις αρχές του 18^ου αιώνα, ανέπτυξε την θεωρία του, ότι το χασμουρητό προκαλεί ταχύτερη κυκλοφορία του αίματος και ταχύτερη αιμάτωση του εγκέφαλου, όταν αυτός πάσχει από μείωση Ο₂ (πτώση Ο₂ – αύξηση CO₂).

Σήμερα η θεωρία αυτή δεν ισχύει, έχει καταρριφθεί και αυτό διότι :

1. 1. Άνθρωποι που κάνουν φυσική άσκηση ή όταν εκτεθούν σε ψηλές πυκνότητες O₂ ή CO₂ δεν χασμουριούνται.
2. 2. Οι ασθενείς οι οποίοι πάσχουν από καρδιακά ή αναπνευστικά νοσήματα δεν εμφανίζουν υπερβολικό χασμουρητό.

Επίσης, πειραματικές παρατηρήσεις στο ανθρώπινο έμβρυο και τα ψάρια δεν επιβεβαιώνουν την παραπάνω θεωρεία.

Σύγχρονες θεωρίες, θεωρούν :

1^η ΘΕΩΡΙΑ : Ότι το χασμουρητό είναι αντιδραστικός μηχανισμός που ενεργοποιείται από την παρατεταμένη ακινησία και ακαμψία του ανθρώπινου σώματος και σκοπό έχει την αποκατάσταση ιδανικής μυοσκελετικής κατάστασης του ατόμου και βελτίωση των κινητικών δυνατοτήτων του (βλ. «πρωϊνό χασμουρητό»).

2^η ΘΕΩΡΙΑ : Η μείωση της θερμοκρασίας του εγκεφάλου που προκαλείται από τη χασμουρητό, δρα ευνοϊκά στην κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο του ατόμου που χασμουριέται.

3^η ΘΕΩΡΙΑ : Η εισπνοή που συνοδεύει το χασμουρητό και η μέγιστη διάταση του στόματος που συνοδεύει το χασμουρητό, προκαλεί αύξηση της κυκλοφορίας του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (μέσω προσταγλανδίνης PGD₂ και άλλων νευροδιαβιβαστών).

Διάφορες άλλες θεωρίες, ερμηνείες όπως με το χασμουρητό επιτυγχάνεται :

Ø  Πρόληψη της ατελεκτασίας των πνευμόνων.

Ø  Συμπίεση του θυρεοειδή αδένα και έκκριση ορμονών από αυτού.

Ø  Εξίσωση πιέσεων μέσου ωτός.

Ø  Ενίσχυση surfactant!!! των πνευμόνων (surfactant : επιφανειοδραστική ουσία).

δεν έχουν επαληθευτεί.

Ø  Το χασμουρητό μπορεί να εκφράζει αγγειοσύσπαση, υποξία του στελέχους του εγκεφάλου.

Ø  Επίδραση θερμού, ψυχρού επιθέματος στο χασμουρητό.

Εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων στο μέτωπο του ατόμου που χασμουριέται, σταματάει το χασμουρητό.

Ø  Η σκλήρυνση κατά πλάκας προκαλεί χασμουρητό.

Ø  Η πλάγια μυατροφική σκλήρυνση επίσης.

Ø  Κατά την θεραπευτική ακτινοθεραπεία για νεοπλασίες εμφανίζονται χασμουρητά στο πάσχον άτομο.

Ø  Χασμουρητά εμφανίζονται κατά την θεραπευτική αγωγή για νόσο Parkinson.

Ø  Έχει παρατηρηθεί αυξημένη εμφάνιση χασμουρητών σε άτομα με λοίμωξη H. pylori στο στομάχι.

Ø  Χασμουρητά επίσης συνοδεύουν νευρολογικά νοσήματα όπως :

• § Αγγειοκινητική (μέσω παρασυμπαθητικού συστήματος) συγκοπή.
• § Όγκους υπόφυσης.
• § Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια.
• § Ημικρανίες.
• § Επιληψία.

Ø  Οι σχιζοφρενείς χασμουριούνται (δεν είναι γνωστός ο λόγος) λιγότερο από τους υγιείς!!!

Ø  Υπάρχουν περιστατικά (μαρτυρίες) γυναικών οι οποίες αναφέρουν οργασμό σύγχρονα με το χασμουρητό.

Ø  Επίσης, αναφορές υπάρχουν άτομα κατά την θεραπεία με το αντικαταθλιπτικό φάρμακο clomipramine κάθε φορά που χασμουριότανε είχαν αυτόματο οργασμό!!!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Οι διάφορες λειτουργικές θεωρίες που αναφέρονται στο χασμουρητό δεν έχουν καταδειχθεί πλήρως σε επιστημονικές βάσεις, προτείνοντας στο σύνολό τους το χασμουρητό σαν Βασικό ομοιοστατικό μηχανισμό συναισθηματικής επαγρύπνησης, σωματικής ευεξίας, χαλάρωσης.

Υ.Γ.

Αν διαβάζοντας αυτό το άρθρο δεν χασμουρηθήκατε ούτε μία φορά έχω αποτύχει να σας εμπνεύσω σαν συγγραφέας και γιατρός.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

ΥΠΟΨΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΑΣ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ·        Ραδιενεργό test κοπώσεως ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ·        Stress υπερηχογράφημα καρδίας (stress-echo) ·       Ra Θώρακος ·       ΗΚΓ (Ηλεκτροκαρδιογράφημα) ·       Καθετηριασμός καρδιάς

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ·      Τροπονίνη – Καρδιακό κλάσμα ·      CPK – MB x 2 ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ·      Λιπιδαιμικό «Profile» ·      Γλυκόζη αίματος (Σακχ. Διαβήτης;) ·      Κρεατινίνη ορού ·      Ουρικό οξύ ορού ·      Γενική αίματος ·      ΤΚΕ ·     CRP.

Διαγνωστικά στοιχεία

Καθετηριασμός καρδίας

Αναζήτηση άλλης διάγνωσης

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Παράγοντες (φάρμακα – ασθένειες) που επηρεάζουν τις εργαστηριακές εξετάσεις και δίνουν ψευδή εικόνα πρωτοπαθούς υποθυρεοειδισμού¹.

¹Αληθής πρωτοπαθής υποθυρεοειδισμός μπορεί να συνυπάρχει.

TSH: Thyroid Stimulating hormone, T4: Ivothyroxine, T3: Triiothyromine, hCG: human Chorionic gonadotropin.

 Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Το έτος 2011 συμπληρώθηκαν 30 ολόκληρα χρόνια από την εμφάνιση του AIDS – Σ.Ε.Α.Α.

Το σύνδρομο αυτό προκάλεσε βαθύτατο προβληματισμό και ουσιαστικά αλλαγές στις κοινωνικές και σεξουαλικές συμπεριφορές ανδρών και γυναικών (μικρής-μέσης ηλικίας κυρίως),  σε ολόκληρο τον κόσμο. Υπολογίζεται ότι 30.000.000 άτομα πάσχουν από AIDS παγκοσμίως.

Το έτος 2011 απετέλεσε «ένα σημαδιακό έτος» για την αντιμετώπιση της ύπουλης αυτής νόσου η οποία αναμφισβήτητα έχει επηρεάσει τον συνολικό τρόπο διαβίωσης και συντροφικότητας                                  του σύγχρονου ανθρώ- που.

Και αυτό γιατί σήμερα είναι γνωστό ότι η ειδική για το AIDS αντιρετροϊκή αγωγή και η πρωϊμότερη χορήγηση της ωφελεί.

Βέβαια θεραπευτικά αλλά και προφυλάσσει από τη μετάδοση της νόσου σε ατομικό αλλά και πληθυσμιακό επίπεδο.

Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία διότι μέχρι το τέλος του 2011 είχαν εμφανισθεί 276 νέα κρούσματα στον Ελλάδα (αριθμός που αντιπροσωπεύει αύξηση 50%) σε σύγκριση με τα στατιστικά στοιχεία περσινής χρονιάς.

Η αύξηση των κρουσμάτων η οποία αφορά όλες τις πληθυσμιακές ομάδες, αποδίδεται :

1. Σε αύξηση των ατόμων τα οποία λαμβάνουν ενδοφλέβια τοξικά εξαρτηματικές ουσίες (190 νέα κρούσματα).
2. Αύξηση της πορνείας.
3. Αύξηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νόσων.
4. Σεξουαλική επαφή χωρίς μέτρα προφύλαξης (ανδρικό – γυναικείο προφυλακτικό).
5. Κοινή χρήση μολυσμένων συρίγγων και βελονών.

Όλες οι παραπάνω παράμετροι αφορούν κατηγορίες ατόμων με συνισταμένη ιατρικών, κοινωνικών, οικονομικών προβλημάτων και η αντιμετώπισή τους παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες.

Επιβαρυντική σημασία για όλα τα προαναφερθέντα αποτελεί, ο φόβος, η αποστροφή, η προκατάληψη, αισθήματα που χαρακτηρίζουν μεγάλο μέρος του κοινωνικού περιβάλλοντος και του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού το οποίο ασχολείται και νοσηλεύει του ασθενείς με Σ.Ε.Α.Α. αλλά και τα οροθετικά άτομα με AIDS (Η οροθετικότητα που εμφανίζει το άτομο είναι ισόβια).

Όπως ελέχθη προηγουμένως 30.000.000 άτομα πάσχουν από HIV-λοίμωξη σήμερα σε παγκόσμια κλίμακα ενώ 2.500.000 είναι παιδιά 15 ετών. 

Με στατιστικά δεδομένα 2.000.000 νέα κρούσματα προστίθενται κάθε χρόνο, και το 1/5 των ατόμων αυτών είναι άτομα με λοιμώξεις τα οποία δεν γνωρίζουν ότι έχουν μολυνθεί αλλά και σημαντικός αριθμός ατόμων που γνωρίζουν την νόσο τους αλλά δεν έχουν ουδεμία προσωπική, κοινωνική ή ασφαλιστική ιατρική φροντίδα.

ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ AIDS

Οι τρόποι μετάδοσης της νόσου είναι :

1. Οι σεξουαλικές επαφές το ατόμου (κατά αριθμόν, συχνότητα, τρόπους ερωτικής επαφής).

2. Ο αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων (ευθέως ανάλογος δηλαδή η συνεύρεση με πολυάριθμους συντρόφους αυξάνει την πιθανότητα μόλυνσης).

3. Επαφή με μολυσμένο αίμα και προϊόντα αίματος (μετάγγιση αίματος – τρύπημα με μολυσμένη βελόνα).

4. Κάθετη μετάδοση της νόσου από τη μητέρα στο παιδί κατά τον τοκετό ή το θηλασμό.

Γενικά τα ποσοστά μετάδοσης διαφέρουν γεωγραφικά και εξαρτώνται : α) από τους ιατροκοινωνικούς παράγοντες, β) την Προληπτική εφαρμογή μέτρων κάθε χώρας.

Ο υποχρεωτικός από νομικής πλευράς και βελτιωμένος εργαστηριακά έλεγχος που εφαρμόζεται στις αιμοδοσίες έχει ελαττώσει κατά κολοσσιαίο ποσοστό, το ποσοστό μετάδοσης της νόσου ενώ και η εφαρμογή πρωτοκόλλων προφυλακτικής θεραπείας, σε έγκυες γυναίκες φορείς της νόσου έχει επίσης συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του AIDS.

Αντίθετα σημειώνεται στην Ελλάδα αύξηση στα άτομα που κάνουν χρήση ενδοφλεβίων ουσιών (αύξηση 260% συγκριτικά με το έτος 2010).

Η εξάπλωση της HIV λοίμωξης στους ενδοφλέβιους χρήστες, ευνοείται : α) τις χαμηλές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, β) την εξάπλωση της πορνείας, γ) την αύξηση των σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων, δ) την σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη, ε) αύξηση της μετανάστευσης, στ) την κοινή χρήση μολυσμένων βελονών και συρίγγων.

Τα ποσοστά μετάδοσης του AIDS διαφέρουν και επηρεάζονται από τους διαφόρους κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες και τις συμπεριφορές υψηλού κινδύνου των ατόμων.

Από τα βασικά στοιχεία της αντιμετώπισης και του περιορισμού εξάπλωσης του AIDS αποτελεί η εξέλιξη της θεραπείας του και ειδικά η ανάπτυξη και εξέλιξη της θεραπείας κατά των ρετροϊών.

Τα τελευταία 20 χρόνια οι κατευθύνσεις οι οποίες περιλαμβάνουν : α) την επιμήκυνση επιβίωσης των ασθενών με AIDS, β) την εκρίζωση του ιού, γ) ανάπτυξη και εφαρμογή φαρμάκων με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα έχουν πλήρως επιτευχθεί.

Σήμερα, έχει στη θεραπευτική φαρέτρα ο γιατρός διαθέτει 30 φάρμακα κατά των ρετροϊών (μονά ή σε συνδυασμό), τα οποία ανήκουν σε 6 κατηγορίες.

Υ.Γ.

Τα τελευταία χρόνια είναι πια γεγονός ότι πολλές καινούργιες γνώσεις, καινούργια μηνύματα και η πληρέστερη πληροφόρηση δίνουν νέα ελπιδοφόρα μηνύματα για το AIDS, μηνύματα τα οποία πρέπει να περάσουν στη συνείδησή μας, μηνύματα τα οποία εκπέμπουν αγάπη στη ζωή, στον πάσχοντα συνάνθρωπο.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Υπογλυκαιμία εμφανίζεται όταν τα επίπεδα της γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα ελαττώνονται στα 60mgr/dL (3.3mol/L.

Ενώ οι λειτουργίες του εγκεφάλου για το οποίο το σάκχαρο αποτελεί το απαραίτητο τροφικό συστατικό επηρεάζονται σε επίπεδα σακχάρου 50mg/mL.

* βρίσκεται στα όρια συνένωσης επιδερμίδας και χορίου.

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι κατάσταση και όχι νόσος που έχει εξελιχθεί σε παγκόσμια «απειλή» και την ονομάζουμε «κατάσταση υγείας» γιατί με την εξέλιξη της ενημέρωσης γιατρών και ατόμων με ΣΔ όπως και με την προσθήκη μοντέρνων φαρμακευτικών μέσων (χωρίς «τρύπημα» παρακολούθηση ημερήσιας διακύμανσης του σακχάρου – εισπεόμενης ινσουλίνης) επιτυγχάνεται σχεδόν ιδανική ρύθμιση του ΣΔ1-2.