Η πρώτη μόλυνση από τον ιό αυτό αναφέρεται σε γάτα το έτος 2006 στο νησί Rugen της Γερμανίας όπου η γάτα μολύνθηκε από βρώση πτωμάτων κύκνων της περιοχής.

Στην Ταϊλάνδη είχαν προηγηθεί θάνατοι 2 τίγρεων και 2 λεοπαρδάλεων που κατανάλωσαν νεκρά μολυσμένα από Α(Η₅Ν₁) κοτόπουλα.

Η μετάδοση του ιού από → πτηνά → γάτα είναι δυνατή αν και πολύ δύσκολη (πρέπει να καταναλωθούν μεγάλες ποσότητες μολυσμένου κρέατος).

Επίσης δύσκολη θεωρείται η μετάδοση του ιού από γάτα → άνθρωπο (εξαιρείται η στενή επαφή μεταξύ τους!!!).

Όταν το στέλεχος Η₅Ν₁ προσβάλλει τον άνθρωπο η Η (αιμοσυγκολλητίνη) του ιού της γρίππης των πτηνών Η₅-Ν₁ θα συνδεθεί με τους σιαλικούς υποδοχείς του αναπνευστικού συστήματος του ανθρώπου με εμφάνιση ιογενούς πνευμονίας (με υψηλά ποσά κυττοκινών – παραγόντων νέκρωσης όγκου δηλαδή διαβιβαστών φλεγμονής).

Σημασία για την όλη εξέλιξη της λοίμωξης από Α(Η5-Ν1) ιό έχει : α) η λειτουργική και ανατομική ακεραιότητα του ανοσοποιητικού συστήματος του πάσχοντος, β) η προηγούμενη έκθεση σε ιούς.

Πάντως ο ιός γρίπης των πτηνών συνήθως προσβάλλει μόνο ένα είδος και δεν μεταδίδεται σε άλλα είδη.

Από την πληθώρα των ιών που προκαλούν γρίππη των πτηνών 4 έχουν προσβάλλει ανθρώπους οι → Η₅Ν₁ → Η₇Ν₃ → Η₇Ν₇ → Η₉Ν₂.

Πάντως ο Η₅Ν₁ κατέχει μεγάλο μέρος της ενημερωτικής ειδησεογραφίας, αυτό συμβαίνει γιατί :

• Υπάρχει παγκόσμια έξαρση στα πτηνά και ταυτόχρονη προσβολή του ανθρώπου.
• Έχουν σημειωθεί 200 σοβαρά κρούσματα και πάνω από 100 θάνατοι
• Πιθανότητα θανάτου επί προσβολής είναι μεγάλη.

Πάντως τα περισσότερα κρούσματα γρίπης των πτηνών σε ανθρώπους εμφανίστηκαν σε αγροτικές κατοικίες, που εκτρέφονται κοπάδια πτηνών και ελάχιστα κρούσματα συγκριτικά έχουν εμφανισθεί σε ομάδες υψηλού κινδύνου (κτηνίατροι – ορνιθοτρόφοι).

Εάν γίνει όμως η μετάλλαξη του Η₅Ν₁ μπορεί να προκύψει πανδημία σαν της γρίππης του έτους 1918-19 (θάνατοι τότε 40-50.000.000!!!).

Για τους παραπάνω λόγους πρέπει : α) να συνεχιστεί άμεσα η ερευνητική προσπάθεια παγκοσμίως, β) οι πληθυσμοί των άγριων πτηνών να παρακολουθούνται, γ) η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της να συνεργαστούν στην έρευνα και σχεδιασμό πρόληψης με παράλληλη δραστηριοποίηση όλων των πολιτών.

ΕΜΒΟΛΙΟ Η5Ν1

Υπάρχουν 2 σοβαρά τεχνικά προβλήματα για την Παρασκευή εμβολίου κατά Η₅Ν₁.

1. Εποχιακοί εμβολιασμοί κατά της γρίπης απαντάν ένεση 15μg αιμοσυγκολλητίνης, ώστε να δράσουν προστατευτικά, αλλά ο Η₅Ν₁ ιός προκαλεί μικρή ανοσολογική απάντηση.

Έτσι πολυκεντρικά πειράματα βρήκαν ότι 2 ενέσεις από 90μg H₅ που χορηγείται σε 20 ημέρες, παρέχει προστασία μόνον σε ποσοστό 54% του γενικού πληθυσμού.

Αν ακόμα γίνει αποδεκτή η «προστασία» του 54% του πληθυσμού με τα παραπάνω δεδομένα, πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι σε παγκόσμια κλίμακα μπορεί να παραχθούν μόνον 900 εκατομμύρια δόσεις με αντισωματική δύναμη 15μg (με την προϋπόθεση πάλι των δεδομένων που υπάρχουν άμεση παραγωγής H₅ εμβολίων).

Αν υποτεθεί ότι χορηγούνται 2 ενέσεις των 90μg έκαστος τότε οι ανάγκες κάλυψης ανθρώπινου δυναμικού μειώνονται στα 70.000.000.

Οι προσθήκες άνοσο-ενισχυτικών ουσιών – αλουμινίου – AS03 – AS04 – ME59 πρέπει να γίνουν οπωσδήποτε ώστε να ελαττωθούν οι δόσεις του εμβολίου.

1. Το 2^ο πρόβλημα είναι να έχουν βρεθεί 2 στελέχη ιού (ένα στο Βιετνάμ και το άλλο στην Ινδονησία) και οι έρευνες έχουν καλύψει το στέλεχος του Βιετνάμ μέχρι τώρα.

Μόνο 19 χώρες έχουν την δυνατότητα παρασκευής εμβολίων γρίππης.

Στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι πρέπει να χορηγούνται 750.000.000 δόσεις κάθε χρόνο (κάθε άτομο χρειάζεται 2 δόσεις για καλύτερη ανοσοποίηση).

Η διάθεση εμβολίων σε κάθε χώρα παρουσιάζει προβλήματα κυρίως σε χώρες όπου δεν μπορούν να παρασκευαστούν τα εμβόλια (μεγάλο κόστος, έλλειψη τεχνογνωσίας).

Μόνο ο Καναδάς έχει προβλέψει την παραγωγή 32.000.000 δόσεων εμβολίου εντός 4 μηνών η οποία θα καλύψει όλο τον πληθυσμό του.

Οι ΗΠΑ και Γαλλία έχουν συμφωνήσει να παρέχουν 10% των Η₁Ν₁ εμβολίων σε άλλες χώρες, αντίθετα η Ινδονησία η οποία δεν μπορεί μόνη της να παράγει εμβόλια αρνήθηκε να δώσει της πληροφορίες των στελεχών Η5Ν1 που προκάλεσαν τοπικές επιδημίες, για μελέτη και ανάλυση στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας απαιτώντας σαν ανταλλαγή της παρασκευή και προμήθεια εμβολίων προς αυτήν.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Βιβλιογραφία : - Βικιπαιδεια

               - ΚΕΕΛΠΝΟ

               - ELF

               - ERS

             - Merck Man 18^th ed.