Η νόσος των Λεγεωνάριων εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα ακόμα και 50 χρόνια μετά την πρώτη διάγνωσή της. Η συχνότητα της νόσου δεν είναι ακριβώς γνωστή, γιατί πολλές περιπτώσεις μένουν αδιάγνωστες.

Στατιστικά 18.000 / το χρόνο στης ΗΠΑ νοσηλεύονται ενώ 10% από αυτές έχουν διάγνωση.

Η μόλυνση στον άνθρωπο γίνεται αερογενώς και από νερό της ντουζιέρας – σπα – αφυγραντήρες και χρήση αναπνευστικών συσκευών.

Δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο.

Η Legionella pneumophila υποομάδα 1 αποτελεί το πιο κοινό αίτιο της νόσου στις ΗΠΑ (85% του συνόλου της μόλυνσης).

Ειδικά ενδιαφέρον και προσοχή έχει προκαλέσει οι παρατηρήσεις για τον ρόλο της μόλυνσης από το νερό παροχής των πόλεων.

Πάντως η παλαιότητα των σωληνώσεων παροχής, η θερμοκρασία (η χλιαρή ευνοεί την μόλυνση) ύδατος εντός των σωληνώσεων, «τυφλά» νεκρά και η σήψη ευνοεί τη λοίμωξη.

Οι κυριότερες πηγές μόλυνσης από ν.Λ. είναι τα Λιμνάζοντα ύδατα, κλισματιστικά μηχανήματα κτιρίων, παροχή νερού στα πλοία.

Όπως κάθε ενδημική νόσος που έχει σχέση με το περιβάλλον έτσι και η ν.Λ. προκαλεί συζητήσεις για τον ρόλο των άλλων περιβαλλοντικών αιτιών που σχετίζονται με τη νόσο.

Legionnaire Disease

ΝΟΣΟΣ ΛΕΓΕΩΝΑΡΙΩΝ

Οξεία ασθένεια – οξεία φλεγμονή των αναπνευστικού συστήματος (πνευμονία) ο οποία προκαλείται από μικρόβια γένους Λεγεωνέλλα – Λεγεονέλα, ποσοστό που φτάνει στο 90% οφείλεται στο μικρόβιο Legionella Pneumonophila (Λεγεωνέλλα της πνευμονοφιλίας (Gram-) μικρόβιο που προκαλεί επίσης τον πυρετό ΠΟΝΤΙΑΚ - νόσο που εκδηλώνεται με συμπτωματολογία γρίππης

ΥΠΑΡΧΟΥΝ 50 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΛΕΓΕΩΝΕΛΛΑΣ –

10 ΟΡΟΤΥΠΟΙ

Οι πλαϊνές αλυσίδες του κυτταρικού τοιχώματος του μικροβίου μεταφέρουν τα σωματικά αντιγόνα που χαρακτηρίζουν τα μικρόβια αυτά.

Τα συστατικά, η διαμόρφωση, η κατανομή των διαφόρων σακχάρων των τοιχωμάτων προσδιορίζουν την φύση του σωματικού Ο αντιγόνου βάση του οποίου κατατάσσεται το μικρόβιο ορολογικά.

Θνητότητα νόσου : είναι 15% - αλλά ανέρχεται και 50% σε νοσοκομειακούς ασθενείς στους οποίους δεν έχει γίνει διάγνωση και αρχή θεραπείας.

Το μικρόβιο είναι υδρόβιο, ζεί επίσης στο έδαφος.

Έχει βρεθεί σε λίμνες, ποτάμια, δεξαμενές, συστήματα ύδρευσης, ψύξης κτιρίων, όπου υπάρχει συμβίωση με την αμοιβάδα. Ειδικά στα στάσιμα ύδατα αλλά και σε πώματα μπουκαλιών εμφιαλωμένου ύδατος.

ΙΔΑΝΙΚΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΒΙΟΥ ΕΙΝΑΙ ΟΙ 35^oC

Πολλαπλασιάζεται σε 20οC – 55oC (ειδικά στη σκουριά – Φύκια!!!) – ΣΤΑΣΙΜΑ ΥΔΑΤΑ αλλά και σε πώματα και πλαστικά μπουκάλια.

Με την μόλυνση το μικρόβιο εισέρχεται στα μακροφάγα κύτταρα του αίματος (τύπος λευκών αιμοσφαιρίων) – που αποτελεί βασικό στοιχείο αντίστασης του οργανισμού) και στα επιθηλιακά κύτταρα των πνευμόνων όπου και αναπαράγεται.

Το όνομα της η νόσος το πήρε από την 1^η επιδημία το 1976, όπου είχαν μαζευτεί άτομα (λεγεωνάριοι) της Αμερικής στην Φιλαδέλφεια και προκλήθηκε από την κακή λειτουργία των κλιματιστικών συσκευών. Συνολικά προσβλήθηκαν 221 άτομα από πνευμονία ενώ 34 κατέληξαν.

Η Λεγιονέλλα Legionella Pneuomophila (Lp1) είναι μικρόβιο που έχει αναγνωριστεί εδώ και 50 χρόνια.

Η πρώτη καταγεγραμμένη προσβολή της νόσου εμφανίστηκε κατά την διάρκεια σιτηρίου ομάδας Λεγεωνάριων των Η.Π.Α.

Πρόκειται για σοβαρή μορφής πνευμονία.

Η μόλυνση επέρχεται από σταγονίδια νερού ή κατανάλωση νερού που περιέχει το μικρόβιο.

Το μικρόβιο παραμένει σε χώρους μαζικής φιλοξενείας (Ξενοδοχεία-Νοσοκομεία-Γυμναστήρια).

Η διατήρηση του μικροβίου οφείλεται και στη δημιουργία του «Βιοφίλμ» που χαρακτηρίζει την δραστηριότητα του υδρόβιου μικροβίου.

Το Βιοφίλμ επικολλάται στα τοιχώματα του μικροβίου («γνωστή σαν γλίτσα») και αποτελείται από ενυδατωμένα πολυανιονικά συμπλύματα πολυσακχαριτών που προσφέρουν τροφή στο μικρόβιο και προστασία.

Ο καταιωνισμός ύδατος καταστρέφει αυτό το Βιοφίλμ.

ΤΟ ΒΙΟΦΙΛΜ δημιουργείται όταν υπάρχουν στο δίκτυο ύδρευσης.

1. Εναποθέσεις ασβεστίου – Διάβρωση σωληνώσεων.
2. Θερμοκρασία νερού χλιαρή.
3. Λίμναση ύδατος, μειωμένη ροή «τυφλά» νεκρά σημεία σωληνώσεων.

Συχνότερη η νόσος το καλοκαίρι και φθινόπωρο αλλά και όλο τον χρόνο.

Η πνευμονία από Legionella καλύπτει 2%-9% των πνευμονιών εκτός Νοσοκομείου.

Η μετάδοση της νόσου γίνεται με μόλυνση σταγονιδίων ύδατος (εισπνοή) (βλέπε πίνακα). Χρόνος επώασης 2-10 ημέρες.

Σπάνια η νόσος προκαλεί εξωπνευμονικές εντοπίσεις, όπως :

• ΠΑΡΑΡΙΝΟΚΟΛΠΙΤΙΔΑ
• ΕΝΔΟΚΑΡΔΙΤΙΔΑ
• ΜΟΛΥΝΣΗ ΠΛΗΓΩΝ
• ΜΟΛΥΝΣΗ ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ
• ΜΟΛΥΝΣΗ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ
• ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΤΙΔΑ
• ΠΥΕΛΟΝΕΦΡΙΤΙΔΑ
• ΔΙΟΓΚΩΣΗ ΛΕΜΦΑΔΕΝΩΝ
• ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΤΕΧΝΗΤΩΝ ΚΑΡΔΙΑΚΩΝ ΒΑΛΒΙΔΩΝ
• ΠΕΡΙΤΟΝΙΤΙΔΑ.

ΠΡΟΣΒΟΛΗ Κ.Ν.Σ.

Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ)

• Η προσβολή του Κ.Ν.Σ. από το μικρόβιο προκαλεί εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, προσβολή περιφερικών νεύρων, προσβολή στελέχους εγκεφάλου με εμφάνιση ψευδαισθήσεων, delirium, παραγκεφαλική αταξία. Το μικρόβιο εμφανίζει ασαφείς περιοχές απεικόνισης στη MRI (μαγνητική τομογραφία).
• Ενώ η προσβολή του μεσολοβίου και ειδικά του σπληνίου εμφανίζεται «ασαφή περιοχή» στην μικροβιακή εξέταση και στην MRI εγκεφάλου (μαγνητική τομογραφία).
• Κόπρανα στείρα μικροβίων (καλλιέργεια κοπράνων)
• Μικροσκοπική αιματουρία
• Διαταραχές ήπατος : αύξηση SGOT, SGPT, γGT
• Λευκά ↑
• Na ↓↓↓.

ΟΜΑΔΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

• Άτομα ↑ 50 ετών
• Καπνιστές
• Θεραπεία άτομα υπό κορτιζόνη
• Χ.Α.Π. – Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια
• Σ.Δ. – Σακχαρώδης Διαβήτης
• Άτομα με Νεοπλασίες
• και Νεφρική, Ηπατική Ανεπάρκεια
• Μεταμοσχευμένα άτομα.

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ

ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ra ΘΩΡΑΚΟΣ με εμφάνιση :

• Τμηματικής πνευμονίας.
• Λοβώδους πνευμονίας (μονόπλευρη, σπάνια άμφω), ενώ εμφανίζονται και στοιχεία πλευριτικής συλλογής.
• Πνευμονικό απόστημα, σηπτικά έμβολα που παράγουν στρογγυλές πυκνώσεις στην απεικόνιση.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

• Ανεύρεση αντισωμάτων (Abs) στο αίμα – P.C.R. εξέταση.
• Καλλιέργειες πτυέλων, εκκρίσεων βρόγχων – Άμεσος ανοσοφθορισμός πτυέλων.
• Το μικρόβιο δεν αποτελεί μέλος φυσιολογικής χλωρίδας, του στοματοφάρυγγα.
• Λήψη μέσω βρογχοσκόπησης, εκκρίσεων
• Ούρα : Ανεύρεση αντιγόνου 70% ευαισθησία , 100% ειδικότητα.

ΠΡΟΛΗΨΗ

Συχνός έλεγχος και αλλαγή των σταθερών φίλτρων των κλιματιστικών μηχανημάτων αλλά και τοποθέτηση προσωρινά (φίλτρα ενεργού άνθρακα) σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Χορήγηση Αντιβιοτικών (Doxycycline) – Κινολόνες.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ θεραπείας 3 εβδομάδες.

Σημείωση : Το μικρόβιο αυτό ΔΕΝ ΕΠΙΒΙΩΝΕΙ το μικρόβιο ΣΤΑ ΚΛΙΜΑΤΙΣΤΙΚΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ – στις ΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ (πάνω από τα παράθυρα).

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ