Αναπνευστικό

Γράφτηκε στις .

Φαρυγγοαμυγδαλίτιδα (Φ.Α.Μ.)

Η Φ.Α.Μ. είναι κοινή λοίμωξη. Εμφανίζεται συνήθως στο τέλος του χειμώνα και αρχή της άνοιξης. Η μετάδοση της νόσου στην ιογενή αλλά και στρεπτοκοκκική μορφή της γίνεται κυρίως με επαφή χεριών, ρινικές εκκρίσεις και λιγότερο με στοματική επαφή. Χρόνος επώασης συνήθως είναι 24-72 ώρες. Τα αίτια φαίνονται στους πίνακες 1 και 2.

Παθογόνα

Συμπτώματα - νόσοι

  • Group A Streptococci (S-pyogenes)

Αμυγδαλίτιδα - οστρακιά

  • Group A και G Streptococci

Αμυγδαλίτιδα - εξάνθημα

  • Neisseria gonorrhoaeae

Αμυγδαλίτιδα

  • Corynebacterium diptheriae

Διφθερίτιδα

  • Azeanobacterium haemolyticum

Οστρακοειδές εξάνθημα

  • Yersinia enterocolitica

Εντεροκολίτιδα

  • Yersinia pestis

Πανώλη

  • Francisella tularencis

Τουλαραιμία

  • Μικτά αναερόβια

Κινάγχη Vincent

 

Ιοί που προκαλούν φαρυγγοαμυγδαλίτιδα

 

Παθογόνα αίτια

Συμπτώματα - Νόσοι

  • Rhinovirus

Κοινό κρυολόγημα

  • Coronavirus

Κοινό κρυολόγημα

  • Adenovirus

Οξεία νόσος αναπνευστικού

  • HSV 1 και 2

Ουλοστοματίτιδα

  • Parainfluenza virus

Κοινό κρυολόγημα

  • Coxsackie virus

Ερπητική κυνάγχη (Herpangina)

  • Ebstein Bare virus

Λοιμώδη μονοπυρήνωση

  • C.M.V.

C.M.V. μονοπυρήνωση

  • H.I.V.

H.I.V. πρωτολοίμωξη

  • Influenza A και B

Γρίππη

 

Διαγνωστικά κριτήρια μεταξύ της Φ.Α.Μ.Σ. από κοινά αίτια και της Φ.Α.Μ.Σ. από στρεπτόκοκκο στηρίζονται στα κριτήρια Centor (πιν. 3). Παρουσία 3 ή 4 κριτηρίων σε ενήλικες έχει προγνωστική αξία (40-60%) Θετική. Αντίθετα η απουσία 3 ή 4 κριτηρίων σε ενήλικες έχει αρνητική προγνωστική αξία (80%). Πρόσφατα τροποποιήθηκε η βαθμολογία τους βλ. πιν. 4.

Πίνακας 3. Κριτήρια Centor

 

Κλασικά κριτήρια

Τροποποιημένη βαθμολόγηση

Βαθμοί

Εξίδρωμα στις αμυγδαλές

Διόγκωση ή εξίδρωμα αμυγδαλών

1

Ευαίσθητοι,

διογκωμένοι τραχηλικοί λεμφαδένες

Ευαίσθητοι διογκωμένοι λεμφαδένες

1

Απουσία βήχα (και ρινίτιδας)

Απουσία βήχα

1

Πυρετός

Θερμοκρασία < 330C

1

Ηλικία

3-14 ετών

1

15-45 ετών

0

>45 ετών

-1

 

Πίνακας 4. Προτεινόμενη αντιμετώπιση φαρυγγοαμυγδαλίτιδας

(με βάση την τροποποιημένη βαθμολόγηση Centor)

 

Βαθμολογία

Κίνδυνος για λοίμωξη από S. pyogenes

Αντιμετώπιση

≤ 0

1-2,5%

Όχι αντιβιοτικά, όχι έλεγχος

1

5-10%

Έλεγχος 

2

11-17%

Strept. Test → Θεραπεία

3

28-35%

Strept. Test → Θεραπεία

≥ 4

51-53%

Θεραπεία

 

Σημείωση H ASTO δεν πρέπει να γίνεται σαν σύσταση ρουτίνας. Είναι χρήσιμη μόνο σαν έλασσον κριτήριο του ρευματικού πυρετού και των φορέων της φαρυγγοαμυγδαλίτιδας από στρεπτόκοκκο. Ευρεθείσα υψηλή τιμή μπορεί να οφείλεται σε προηγηθείσα λοίμωξη. Επομένως η αξιολόγηση του αντιστρεπτολυσικού Ο τίτλου πρέπει να αξιολογείται σε αρκετά δείγματα. Δείγματα δεν πρέπει να παίρνονται περισσότερο συχνά από 2 εβδομάδες και κάθε 2 μήνες. Το ASO αυξάνεται στο 75-80% των λοιμώξεων εκ στρεπτοκόκκου. Για εκτίμηση δύσκολων περιπτώσεων πρέπει να γίνονται και άλλα tests όπως:
  • Antihyaluronidase
  • Antideoxyribonuclease B
  • Antinicotinamide ademine dinucleotidase ή antistreptokinase

Η χορήγηση πενικιλλίνης που χορηγείται τις πρώτες 5 ημέρες για συμπτωματολογία πιθανής στρεπτοκοκκικής φαρυγγίτιδας μπροεί να μειώσει το ύψος της ASO απάντησης και να επιβραδύνει αυτήν.

 

Κίνδυνος εμφάνισης ρευματικού πυρετού χωρίς θεραπεία

5/10.000

Κίνδυνος εμφάνισης ρευματικού πυρετού μετά από θεραπεία

1,5/10.000

Κίνδυνος εμφάνισης περιαμυγδαλικού αποστήματος χωρίς θεραπεία

25/1.000

Κίνδυνος εμφάνισης περιαμυγδαλικού πυρετού υπό θεραπεία

4/1.000

Κίνδυνος εμφάνισης αφυλακτικής αντίδρασης μετά χορήγηση πενικιλλίνης

1/10.000
Συνιστώμενα αντιμικροβιακά φάρμακα – δόσεις για την αντιμετώπιση της δεξιά φαρυγγοαμυγδαλίτιδας Πενικιλλίνη V 1.500.000 IUx3 x 10 ημέρες Μακρολίδη, δόση αναλόγως σκευάσματος για 3-10 ημέρες. (Δεδομένα στον ελληνικό χώρο δείχνουν ότι 21-24% των στελεχών GABHS που απομονώνονται από τον φάρυγγα των ασθενών είναι ανθεκτικά στην ερυθρομυκίνη και όλες τις μακρολίδες).
Θεραπεία ασθενών με πολλά υποτροπιάζοντα επεισόδια φαρυγγοαμυγδαλίτιδας
  • Κλινδαμυκίνη 300x2 για 10 ημέρες
  • Αμοσιλλίνη – κλαβουνικο οξύ 625x2 για 10 ημέρες.
Ref.: Κατευθυντήριες οδηγίες για διάγνωση και εμπειρική θεραπεία των λοιμώξεων, Αθήνα 2007 (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.)
e-genius.gr ...intelligent web software