Το ανοσολογικό σύστημα του ανθρώπου περιλαμβάνει πληθώρα κυττάρων όπως : μαστοκύτταρα – φυσικά φονικά κύτταρα – βασεόφιλα – ουδετερόφυλα – μονοκύτταρα – Β & Τ κύτταρα – μακροφάγα – δενδρικά κύτταρα – ηωνισόφυλα.

Τα λευκά αιμοσφαίρια αποτελούν την «αμυντική» στρατιά του οργανισμού του ανθρώπου εξουδετερώνοντας ιούς – μικρόβια – παράσιτα – μύκητες.

Τα μαστοκύτταρα και βασεόφιλα κύτταρα αποτελούν 2 κατηγορίες λευκών αιμοσφαιρίων και είναι κοκκιοκύτταρα αμφότερα.

Τα κοκκία τα οποία διαθέτουν στην επιφάνειά τους περιέχουν ένζυμα (ηπαρίνη – ισταμίνη – αντιπηπτικό).

Πρέπει να σημειωθεί ότι το μαστοκύτταρο όπως και το βασεόφιλο παίζουν πρωταρχικό ρόλο στην αρχική φάση της φλεγμονώδους αντίδρασης.

Τα κοκκία των 2 κυττάρων διαφέρουν και σε αριθμόν μεταξύ τους.

Το μαστοκύτταρο έχει 1000 μικρά κοκκία ενώ το βασεόφιλο περιέχει περί τα 80 κοκκία μεγαλύτερης εμφάνισης.

ΜΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΟ – ΣΙΤΕΥΤΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ – ΛΥΒΡΟΚΥΤΤΑΡΟ (ΜΣΛ)

Η αποκοκκίωση είναι λειτουργία για την οποία καταναλώνεται ΑΤΡ και προϋποθέτει εισαγωγή Ca⁺⁺ στον κύκλο μεταβολισμού.

Οι λειτουργίες των μαστοκύτταρων είναι πολλαπλές στην – επούλωση κακώσεων – παθογένεια αυτοάνοσων νόσων – (Ρευματοειδής αρθρίτιδα – φυσαλιδώδες πεμφυγοειδές).

Εμπλέκονται επίσης στην συγκέντρωση κυττάρων φλεγμονής στις πάσχουσες αρθρώσεις ή στο δέρμα.

Η δράση τους αυτή ρυθμίζεται από την Παραγωγή αντισωμάτων και συστατικών του συστήματος του συμπληρώματος.

Μετά την ενεργοποίηση μέσω των υποδοχέων FcR₁ που διαθέτουν υψηλή συγγένεια με IgE τα σιτευτικά κύτταρα ελευθερώνουν 100% των περιεχομένων των κυστιδίων τους, και των προσχηματισμένων «μεσολαβητών» «διαβιβαστών» μέσω μηχανισμών εξωκύτωσης.

Υφίσταται μείωση του αριθμού των μαστοκυττάρων λόγω της αποκοκκίωσης και συμβαίνει γενικά στις αντιδράσεις τύπου 1 υπερευαισθησία.

Τα κύτταρα αυτά περιέχουν (Ιντερλευκίνη-4), αντιφλεγμονώδεις κυποκίνες ή απελευθέρωση των οποίων πυροδοτεί την επαγωγή παρατεταμένης απελευθέρωσης 1L-4, 1L-5 από τα λεμφοκύτταρα του αίματος.

Γενικά τα μαστοκύτταρα αποτελούν κυρίως συντελεστές στις αλλεργικές αντιδράσεις και αυτό αποδίδεται :

α) στην ανατομική ΥΠΟΒΛΕΝΝΟΓΙΑ ΕΝΤΟΠΙΣΗ ΤΟΥΣ,

β) στις ανατομικές θέσεις που καταλαμβάνουν (βλεννογόνους αεραγωγών – βλεννογόνους πεπτικού συστήματος),

θέσεις που προσβάλλονται από περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα!!

https://uploads.wikimedia.org/widipedia/commons/thumb/f/f4/Mast_cell_leukemia.jpg" width="300" height="256" />

Εικόνα 1

Βασεόφιλο κύτταρο

ΣΧΕΣΕΙΣ ΒΑΣΕΟΦΙΛΟΥ – ΜΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΟΥ

• · ΒΑΣΕΟΦΙΛΟ ΚΥΤΤΑΡΟ

Το Βασεόφιλο κύτταρο ανήκει στα λευκά αιμοσφαίρια του αίματος.

Φέρει κοκκία στην επιφάνειά του, τα οποία περιέχουν κυρίως ισταμίνη και κυτταρίνη.

Οι ουσίες αυτές παίζουν βασικό ρόλο στην ανάπτυξη της φλεγμονώδης αντίδρασης, στις αλλεργικές αντιδράσεις, στο βρογχικό άσθμα.

Βρίσκονται τα βασεόφιλα στην επιδερμίδα, στον βλεννογόνο του σώματος.

Τα βασεόφυλα αποτελούν το 1% του συνόλου των λευκών αιμοσφαιρίνης και 0,01% - 0,3% των λευκής αιμοσφαιρίων που κυκλοφορούν.

Το βασεόφιλο παράγεται στο μυελό των οστών από το μυελοειδείς πολυδύναμο κύτταρο.

Το βασεόφιλο συντελεί γενικά στην πήξη αίματος και στις αλλεργικές αντιδράσεις

Το όνομά τους οφείλεται στην ευαισθησία που εμφανίζουν στην χρώση από βασικές χρωστικές ουσίες.

Τα βασεόφιλα για πρώτη φορά περιγράφονται από τον Paul Echrich το 1879, ο οποίος ένα χρόνο πριν είχε ανακαλύψει μορφολογικά όμοια κύτταρα (;) στους ιστούς και τα ονόμασε μαστοκύτταρα.

Μέχρι προ ολίγων ετών λήψη της υπάρχουσας ομοιότητας με τα μαστοκύτταρα, τα βασεόφιλα θεωρούνταν υποκατηγορία των μαστοκυττάρων.

Νεότερες όμως έρευνες απέδειξαν ότι τα βασεόφιλα ολοκληρώνουν τη συνολική διαφοροποίησή του στον μυελό των οστών και στην συνέχεια επέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος ενώ αντίθετα τα μαστοκύτταρα δεν ανιχνεύονται στο αίμα (παρά μόνον σε πρώϊμες μορφές) οι οποίες θα ολοκληρώσουν την διαφοροποίηση στους ιστούς του σώματος, λαμβάνοντας φαινότυπο από την διαφοροποίηση αυτής.

Επίσης τα ώριμα μαστοκύτταρα των ιστών φαίνεται ότι μπορούν να πολλαπλασιαστούν και στην συνέχεια να επανέλθουν στην κυκλοφορία, ενώ τα ώριμα κυκλοφορούντα βασεόφιλα έχουν χάσει την δυνατότητα πολλαπλασισμού τους.

Μορφολογικά τα βασεόφιλα περιέχουν μεγάλους κυτταροπλασματικούς κόκκους οι οποίοι επισκιάζουν τον πυρήνα τους (εύρημα μικροσκοπίου) που εμφανίζεται λοβωτός.

ΔΡΑΣΗ ΒΑΣΕΟΦΙΛΩΝ

Τα βασεόφιλα λαμβάνουν μέρος στα αλλεργικά φαινόμενα υποδοχείς κυτταρικής επιφάνειας για δέσμεση IgE παρασιτικής λοίμωξης (π.χ. τσιμπούρια).

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν επίσης των επίδραση των βασεόφιλων στην ρύθμιση των Τ-κυττάρων (δευτερογενής ανοσολογική απόκριση).

Τα βασεόφιλα διαθέτουν πολλούς ανοσοφαινότυπους – FceR₁ – CDI23 – CD69⁺ - 2B4⁺ - CDIIb – CDI22 – A₄ & B₄ αρνητικής ιντεγκρίνης.

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι τα βασεόφιλα μπορεί να καθοριποιήσουν θετικά κύτταρα για τα αντιγόνα – CD_I3 – CD₄₄ – CD₅₉ – CD….. κ.α.

Η ενεργοποίηση των βασεόφιλων προκαλεί απελευθέρωση – ισταμίνης – πρωτεογλυκάνων (ηπαρίνη, χονδροϊτίνη) – πρωτεολυτικών ενζύμων (ελαστάση, λυσοφωσφολιπάση) – κυτταρικίνων – λευκοτριένων – ιντερλευκίνη 4 (βασικός παράγοντας αλλεργίας και παραγωγή IgΕ αντίδρασης).

Η ισταμίνη όπως και οι πρωτογλυκάνες είναι προ-αποθηκευμένες σε κόκκους των κυττάρων, οι άλλες ουσίες δημιουργούνται άμεσα.

Αύξηση των βασεόφιλων επί κλινικού επιπέδου μφανίζεται – σε μυελο-υπεριπλαστικές καταστάσεις (αληθής πολυκυτταραιμία, Χ.Μ.Λ., μυελοσκλήρυνση) – βασεοφιλική λευκαιμία.

Η αύξηση των βασεόφιλων εμφανίζεται – στην ελκώδη κολίτιδα – μυξοίδημα – αντιδράσεις υπερευαισθησίας.

Υπάρχουν 2 τύποι μαστοκυττάρων που προκύπτουν από τη περιεκτικότητα σε πρωτεϊνάση TC μαστοκύτταρα και Τ cell.

TC ΜΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΟ και T cell ΜΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΟ

Τα μαστοκύτταρα περιέχουν πρωτεάσεις (τρυπτάση – χυμοθρυψίνη proteinate).

Τα Τ μαστοκύτταρα περιέχουν τρυπτάση.

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΜΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΟΥ – ΒΑΣΕΟΦΙΛΟΥ

-        Αμφότερα είναι λευκά αιμοσφαίρια και είναι κοκκιοκύτταρα.

-        Εμφάνιση και λειτουργία των κυττάρων είναι παρόμοιες.

-        Περιέχουν ισταμίνη, ηπαρίνη.

-        Αμφότερα τα κύτταρα αυτά προέρχονται από τα CD4 «προγονικά κύτταρα» μυελού.

-        Συμμετέχουν αμφότερα στις αλλεργικές αντιδράσεις, φλεγμονές.

-        Αμφότερα τα κύτταρα ασκούν «εκτελεστικό ρόλο» στην έμφυτη και επίκτητη ανοσία.

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΗ ΜΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΟΥ ΚΑΙ ΒΑΣΕΟΦΙΛΟΥ

-        Το μαστοκύτταρο ανήκει στα λευκά αιμοσφαίρια, είναι κοκκιοκύτταρο με μεγαλύτερο μέγεθος από τα βασεόφιλα κύτταρα.

-        Το μαστοκύτταρο κυκλοφορεί σε άωρες και ώριμες μορφές στούς ιστούς του σώματος.

-        Το βασεόφιλο ωριμάζει στο μυελό των οστών και κατόπιν κυκλοφορεί στο αίμα.

-        Το μαστοκύτταρο βρίσκεται στους ιστούς αλλά όχι το βασεόφιλο.

-        Το μαστοκύτταρο περιέχει ανά κύτταρο 1000 κοκκία ενώ το βασεόφιλο 80 μόνον κοκκία/κύτταρο.

-        Επίσης κοκκία των μαστοκυττάρων είναι 6 φορές μικρότερα σε σύγκριση με τα κοκκία του βασεόφιλου.

-        Το μαστοκύτταρο διαθέτει στρογγυλό πυρήνα, το βασεόφιλο διαθέτει διπολικό πυρήνα.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Ref. : - Βικιπαιδια

-        Ess. Of clin. Imm.

-        Merck Man 18^th