Φλεγμονές των ματιών όπως βλεφαρίτιδα, επιπεφυκίτιδα, κερατίτιδα, ραγοειδίτιδα, αμφιβληστροειδίτιδα, γλαύκωμα, οπτική νευρίτιδα, προκαλούνται από τον ιόν του απλού έρπητα (HSV) ΤΥΠΟΣ-1, ΤΥΠΟΣ-2 αλλά και από τον ιό της ανεμοβλογιάς Varicella – Ζoster Virus (VZV).

O HSV εμφανίζεται σε κάθε ηλικία.

Ο έρπητας ζωστήρας προσβάλλει συνήθως μεγάλες ηλικίες.

Συχνότητα HSV
20.000 νέα περιστατικά κάθε χρόνο.
28.000 υποτροπές κάθε χρόνο.
1/10.000 παιδιά εμφανίζουν νεογνικό HSV.

Ο έρπης ζωστήρας (H.Z.)
Ο οφθαλμικός έρπης ζωστήρας αποτελεί ποσοστό 10 – 25% του συνόλου αριθμού των προσβολών του Η.Ζ.
Ποσοστό 90% είναι οροθετικοί.

Επικίνδυνοι Παράγοντες που προάγουν την λοίμωξη των ματιών από έρπητα, είναι :
Μεγάλη ηλικία (> 50 ετών).
Ιστορικό προσβολής από HSV ή συγχρωτισμός με πάσχοντα από λοίμωξη HSV.
Ιστορικό λοίμωξης από ανεμοβλογιά.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΑΝΑΖΩΠΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΛΟΙΜΩΞΗΣ
Ηλιακή ακτινοβολία.
Σοβαρά νοσήματα.
Ψυχοσωματικά stress.
Εμμηνορρυσία.
Τοπικοί τραυματισμοί.
Πρωτοπαθής / Δευτεροπαθής Ανοσοανεπάρκεια (να εξετάζονται όλα τα άτομα των 40 ετών που εμφανίζουν λοιμώξεις από έρπητα για AIDs – νεοπλασίες).

Επίσης, όταν γίνει η διάγνωση της νόσου (λήψη ιστορικού – κλινική εξέταση) και εργαστηριακά [λήψη εκκρίματος για HSV DNA με P.C.R (Αντίδραση Αλυσωτής Πολυμεράσης)] ή όταν υπάρχει φυσαλίδα μπορεί να ληφθεί επίχρισμα για ανίχνευση VZV ή HSV από το υγρό της φυσαλίδας (χαρακτηριστική ανεύρεση πολυπύρηνων γιγαντοκυττάρων).

Πρέπει να παραπέμπεται ο ασθενής με τον οφθαλμικό έρπητα στον οφθαλμίατρο για οφθαλμολογική εξέταση (σχισμοειδή λυχεία – βυθοσκόπηση – μέτρηση ενδοφθαλμίου πίεσης).

Ετερόπλευρος εμφάνιση εξανθήματος φυσαλιδώδους συνήθως παρατηρείται στον οφθαλμικό κλάδο του τρίδυμου νεύρου.

Η εμφάνιση φυσαλιδώδους αλλοίωσης στη μύτη
κατά την προσβολή από έρπητα ζωστήρα οφείλεται
στην προσβολή του ρινοοφθαλμικού κλάδου του τριδύμου
το οποίο με τον κλάδο αυτό νευρώνει τον οφθαλμό – το άκρο
της μύτης και τον επιπεφυκότα.

Τα παραπάνω ευρήματα αν υπάρχουν αποτελούν προειδοποιητικά σημεία ανησυχίας για τις επιπλοκές που μπορεί να προκληθούν από την όραση.

Οι επιπλοκές, αυτές :
Υποτροπές της λοίμωξης.
Δημιουργία νεοαγγείωσης και ουλοποίησης με αποτέλεσμα μείωση της όρασης.
Νευροτροφικά έλκη με διάτρηση του οφθαλμού.
Δευτεροπαθείς μικροβιακές, μυκητασικές λοιμώξεις.
Ανάπτυξη δευτεροπαθούς γλαυκώματος (ποσοστό 10%).
Μεθερπητική νευραλγία (ποσοστό 20%-40%) η οποία εμφανίζει μεγαλύτερη χρονική διάρκεια στους μεγάλης ηλικίας ασθενείς.
Απώλεια της όρασης από νευρίτιδα οπτικού νεύρου ή χοριοαμφιβληστροείδίτιδα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Για λοιμώξεις δέρματος βλεφάρων
Βακιτρακίνη ή ερυθρομυκίνη δύο φορές ημερησίως.
Επί προσβολής οφθαλμού Trifluorothymidine 1% σταγόνες ή vibarabine αλοιφή 3% 5 φορές/ημερήσια.
Στον ζωστήρα χορήγηση Acyclovir 800mg per os 5 φορές ημερησίως για 10 ημέρες, ή Famiciclovir 500 p.o. 3 φορές/ημερησίως για 7 ημέρες. Άμεση χορήγηση με την εμφάνιση των χαρακτηριστικών αλλοιώσεων.
Σε παρουσία μεγάλης έκτασης και επιμένοντος έρπητα ζωστήρα των οφθαλμών χορήγηση Acyclovir 5-10 mg/Kg IV για 5-10 ημέρες (απαιτείται ενδονοσοκομειακή νοσηλεία). Κυρίως στα ανοσοκατασταλμένα άτομα.

Θεραπευτική επιλογή για την αντιμετώπιση μεθερπητικής νευραλγίας.
Prednisone 60mg per os για 3-7 μέρες και μείωση σε 10-14 ημέρες (κάλυψη πεπτικού με συγχορήγηση  H2 – blocker).
Amitriptyline 25mg x 3.
Capsaicin.

Όταν ο έρπης ζωστήρας εντοπιστεί στο μάτι (Herpes zoster ophthalmicus) χορηγείται θεραπευτικά.
Acyclovir 800mg p.o. 5 φορές/ημερησίως για διάστημα 10-14 ημερών.
ή Valacyclovir 1g p.o. 3 φορές/ημερησίως για 7-10 ημέρες.
ή  Famciclovir 500mg p.o. 3φορές/ημερησίως.

ΙΔΑΝΙΚΗ ΑΡΧΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ 72
ΩΡΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΕΞΑΝΘΗΜΑΤΟΣ

ΑΝ Ο ΑΣΘΕΝΗΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΜΕΝΟΣ (HIV – μεταμόσχευση οργάνων) χορηγείται :
1. Acyclovir 30mg/kg/d σε δόσεις για 7 μέρες.
2. Prednisone acetate 1% οφθαλμικές σταγόνες.
3. Οφθαλμικά φάρμακα όταν υπάρχει πρόσθια ραγοειδίτιδα.

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ

Η χρήση τοπικών στεροειδών πρέπει να γίνεται με την σύμφωνη γνώμη του οφθαλμίατρου. Τα κορτικοειδή αντενδείκνυνται όταν υπάρχει ενεργός φλεγμονή του κερατοειδούς (η διάγνωσή της γίνεται με τη χρήση σχισμοειδούς λυχνίας). Επίσης τα κορτικοειδή αυξάνουν την ενδοφθάλμια πίεση, προκαλούν λέπτυνση του κερατοειδούς και σε παρατεταμένη χρονικά χρήση δημιουργούν καταρράκτη.
Τα τοπικά φάρμακα κατά του ιού εμφανίζουν τοξικότητα στο επιθήλιο του κερατοειδούς.
Η δόση του φαρμάκου Acyclovir μειώνεται όταν υπάρχει νεφρική ανεπάρκεια.
Η χρήση Rrednisone αντενδεικνύεται σε άτομα που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή.
Η χορήγηση συστηματικά στεροειδών και acyclovir δεν γίνεται στην εγκυμοσύνη.
Επίσης, η χρήση → κρύων επιθεμάτων,
→ τεχνητών δακρύων,
→ αναλγητικών p.o. φαρμάκων,
αποτελούν πρόσθετα θεραπευτικά μέτρα για την θεραπεία του οφθαλμικού έρπητα ζωστήρα.

Σε επανειλημμένες προσβολές οφθαλμικού ζωστήρα που προκαλούν ουλοποίηση ή διάτρηση κερατοειδούς συζητείται η μεταμόσχευση κερατοειδούς.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ

Πολλές περιπτώσεις οφθαλμικού έρπητα, αυτοϊώνται (εξαρτάται και από την έκταση της προσβολής) ενώ τύφλωση προκαλείται από υποτροπές.

Οι υποτροπές του οφθαλμικού HSV (απλός έρπητας) σε ποσοστό 40% υποχωρούν χωρίς επιπλοκές με την κατάλληλη θεραπεία. Ποσοστό 90%-95% θεραπεύονται χωρίς επιπλοκές.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ