Οι προκαλούμενες θερμοκρασίες κάτω από μηδέν και ο τρόπος που καταστρέφουν ένα όγκο δεν είναι ειδικές για κάθε ιστό.
Η καταστροφή των κυττάρων συμβαίνει άμεσα μέσω της ψύξης των ιδίων και έμμεσα μέσω της καταστροφής της ακεραιότητας των αγγείων.
Η όλη διαδικασία της κρυοκαταστροφής περιλαμβάνει :
α) Γρήγορη ψύξη
β) Αργή ψύξη
γ) Επανάληψη των παραπάνω κύκλων ψύξης-τήξης

Με την εφαρμογή της ψύξης δημιουργούνται εξωκυτταρίως και ενδωκυτταρίως κρύσταλλοι πάγου, γεγονός που οδηγεί σε συρρίκνωση του ιστού, βλάβη της κυτταρικής μεμβράνης αποσύνθεση των πρωτεϊνών.
Με την εφαρμογή της τήξης , λόγω της επαναθέρμανσης, σημειώνεται αύξηση του κυτταρικού όγκου που οδηγεί σε κυτταρική έκρηξη και καταστροφή της μεμβράνης.
Τα υπόλοιπα κύτταρα που εξακολουθούν να είναι βιώσιμα καταστρέφονται με την εφαρμογή δεύτερου ή τρίτου κύκλου ψύξης-τήξης.
Η επερχόμενη κρυοκαταστροφή προκαλεί επίσης θρόμβωση των αγγείων και με τον τρόπο αυτό επέκταση της καταστροφής κυττάρων και ιστών λόγω της επερχόμενης υποξίας και νέκρωσης αυτών.

Επιπλοκές Κρυοχειρουργικής

Επιπλοκές όχι συχνές , όχι σοβαρές, με μετεγχειρητική ανάνηψη και νοσηλεία που δεν  υπερβαίνει τις 6 μέρες. Οι πιο κοινές επιπλοκές είναι:

Παροδική διεγχειριτική υποθερμία
Παροδική αύξηση ενζύμων ήπατος
Εμφάνιση ατελεκτασίας στη σύστοιχη πλευρά (αριστερά ή δεξιά-συνήθως δεξιά γιατί η κρυοχειρουργική εφαρμόζεται συνήθως για μεταστάσεις στο ηπατικό παρέγχυμα).
Θρομβοπενία (μείωση αιμοπεταλίων) παροδική
Υπογλυκαιμία (μείωση σακχάρου στο αίμα)

Εφαρμογές Κρυοθεραπείας

Σε καρκίνο του προστάτη : Η εφαρμογή της βρίσκεται υπό εξέλιξη και οι εξελίξεις της δεν είναι γνωστές. Επιπλοκές περιλαμβάνουν : απώλεια ούρων, αποφρακτικά φαινόμενα ουροδόχου κύστεως , βλάβες πρωκτού-ορθού.

Σε ακτινικές κερατώσεις : αλλοιώσεις κυττάρων δέρματος (κερατινοκυττάρων) που προκαλείται συχνά από την πολύχρονο έκθεση στον ήλιο. Ιδιαίτερα ευαίσθητα άτομα με ξανθή , κόκκινη τριχοφυία-μπλε μάτια-ειδικό τύπο δέρματος.

Κοινά Θηλώματα : Εμφανίζονται κυρίως στα ανοσοκατασταλτικά άτομα επανέρχονται στα 2-4 χρόνια, αλλά διαρκούν χρόνια. Η αντιμετώπιση τους περιλαμβάνει και την κρυοχειρουργική

Η ΚΥΡΙΑ ΠΑΝΤΩΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΠΙΟ ΔΙΑΔΕΔΟΜΕΝΗ ΤΗΣ ΚΡΥΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΗΠΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΜΗ ΕΞΑΙΡΕΣΙΜΕΣ. ( αυτό ισχύει όταν η ηπατική μετάσταση βρίσκεται κεντρικά ή επεκτείνεται και στους δύο λοβούς, ή γενικά όταν η γενική κατάσταση του ατόμου που εμφανίζει τις μεταστάσεις αυτές δεν επιτρέπει την χειρουργική αφαίρεση τους).

Με την βοήθεια ενός καθετήρα (probe.) μέσα στον οποίο κυκλοφορεί υγρό άζωτο , επιτυγχάνεται ψύξη του όγκου και του γειτονικού υγιή ιστού, τουλάχιστον σε απόσταση 1 cm . Επίσης και οι πρωτοπαθείς όγκου του ήπατος αντιμετωπίζονται με κρυοχειρουργική. Η όλη διαδικασία περιλαμβάνει και τη χρήση υπερηχοτομογραφίας κατά την επέμβαση η οποία μας καθοδηγεί α) για την ταυτοποίηση πολυκεντρικών όγκων, για το βάθος που βρίσκονται αυτοί., β) οριοθέτηση του όγκου με τα μεγάλα αιμοφόρα και χοληφόρα αγγεία , γ) βοηθητική καθοδήγηση καθετήρων της κρυοχειρουργικής , δ) παρακολούθηση διαδικασίας ψύξης. Προσδόκιμο: 5ετής επιβίωση.

Γενικά οι περισσότεροι ερευνητές χρησιμοποιούν την κρυοχειρουργική για αντιμετώπιση λιγότερων των 6 ηπατικών βλαβών ( με τη διάμετρο της μεγαλύτερης υπατικής βλάβης να μην υπερβαίνει τα 5 cm ).

Dr. Νίκος Καλλιακμάνης

Ref. Merck Manual 18th ed.
       Med. Diag . Treatment Lange 2012