Ο ΑΝΘΡΩΠΕΙΟΣ ΜΕΤΑΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟΣ ΙΟΣ (Human Metapneumovirus Virus)
(HMPV)
Ο ιός αυτός προκαλεί λοιμώξεις ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού συστήματος σε όλες τις ηλικίες (ειδικότερα στις νεαρές 2-3 ετών) και στα άτομα με μειωμένη λειτουργική ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος τους. Κατά σειράν συχνότητας οι πνευμονίες από ιούς προκαλούνται από :
- Influenza A, B
- Συγκυτιακός αναπνευστικός ιός
- Parainfluenza I-IV
- Metapneumovirus
- Adenovirus
- SARS – COV-2.
Ο HMPV ανήκει στην οικογένεια των παρα-μυξοϊών μαζί με τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (respiratory syncytial virus).
HUMAN METAPNEUMOVIRUS IN ADULT (HMPV)
ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΜΕΤΑΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟΣ ΙΟΣ ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ
Οι περισσότερες λοιμώξεις μετά από την προσβολή των πνευμόνων διαρκούν 2-5 ημέρες και αποδράμουν πλήρως ο Human Metapneumovirus (HMPV) είναι σχετικά νέος ιός (ανθρώπινος μεταπνευμονικός ιός, είναι συγκυτιακός δηλαδή συνένωση πολλών κυττάρων).
Απομονώθηκε το 2001 και σήμερα αποτελεί την πιο σημαντική και περισσότερο κοινή ιογενή λοίμωξη.
Αν και θεωρήθηκε ότι ο Human Metapneumonicus Virus (HMV) προσβάλει μόνον ενήλικες έχει σήμερα βρεθεί ότι προσβάλει και ανήλικους.
Σχεδόν η πλειονότητα των παιδιών προσβάλλεται από τον HMPV περί την ηλικία των 5 ετών, με τις επερχόμενες και επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις που σημαίνει παροδική δημιουργία ανοσίας.
Οι λοιμώξεις από HMPV είναι ελαφρά και αυτοϊωμένες. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και στους ανοσοκατασταλμένους όπως και στα άτομα μεγάλης ηλικίας και στα άτομα που πάσχουν από Χ.Α.Π. (γενικά νοσήματα πνευμόνων) – σακχαρώδη διαβήτη.
Ο ιός βρέθηκε στην Ατλάντα το έτος 2001 και ορολογικές παρατηρήσεις (ανεύρεση αντισωμάτων κατά HMPV) τοποθετούν την παρουσία του ιού 50 χρόνια πριν. Επιδημίες εμφανίζονται στα τροπικά κλίματα κατά την διάρκεια των βροχοπτώσεων.
Ιολογία : Ο HMPV αποτελεί το πρώτο γένος Metapneumovirus που ανήκουν στη μικρή οικογένεια Pheunovirae της μεγάλης οικογένειας Paramyxoivridae.
Φέρει περίβλημα το μόριο του ιού, διαθέτει μονής ελίκωσης RNA.
Το γονιδίωμα RNA περιλαμβάνει 8 γονίδια που ορίζονται από 9 διαφορετικές πρωτεΐνες.
Γονιδιακώς, ο ιός HMPV είναι όμοιος στη δομή των γονιδίων με το αντίστοιχο ιό των πτηνών.
Φυσιολογική ανάλυση κατέδειξε 2 γονότυπους του HMPV του Α, Β και ή 2 υποτύποι συνυπάρχουν αλλά μόνο ο ένας προκαλεί επιδημίες (ένας γονότυπος κυριαρχεί).
Η προσβολή των πνευμόνων από HMPV περιλαμβάνει διάμεση φλεγμονή με σύνοδο κυψελίτιδα, που αρχίζει την 3 ημέρα εμφανίζοντας έξαρση την 5η ημέρα και μετά σημεία ανάρρωσης.
Η φλεγμονή που προκαλείται μπορεί να διατηρηθεί ακόμα και 70 ημέρες από την αρχή της προσβολής με στοιχεία χρόνιας φλεγμονής.
Φαίνεται ότι βασικό ρόλο για την εξέλιξη της λοίμωξης παίζει η ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΟΣΙΑ όπως και παρουσία εξουδετερωτικών αντισωμάτων (εμφανίζονται ελαττωμένα στα άτομα μεγάλης ηλικίας – άνω των 70 ετών) με συχνότητα 3%-7% ενώ η συχνότητα της νόσου σε νοσοκομειακούς ασθενείς είναι 4,3%-13,2%.
Η δράση του ιού στρέφεται κατά της επίκτητης ανοσίας προκαλώντας αύξηση της λειτουργικότητας των Τ-Κυττάρων με έκκριση ιντερευκίνης-6, παράγοντας νέκρωσης όγκου (TNF-α).
Επίσης, γλυκοπρωτεΐνες του ιού συμμετέχουν στις απαντήσεις του ανοσολογικού συστήματος κατά της δράσης του ιού.
Οι δράσεις αυτές με την αυξημένη έκκριση βλέννης από τα καλυκοειδή κύτταρα των πνευμόνων προκαλούν ατελεκτασία των αεροφόρων οδών των πνευμόνων.
Η προσβολή HMΡV στις παιδικές ηλικίες προδιαθέτει στην εμφάνιση άσθματος.
Οι πιο μεγάλες μεταλλάξεις του HMPV προδιαθέτουν στην ανάπτυξη χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (Χ.Α.Π.) και αναζωπύρωση άσθματος.
Η δράση του ιού στρέφεται κατά της επίκτητης ανοσίας προκαλώντας αύξηση της λειτουργικότητας των Τ-Κυττάρων με έκκριση ιντερλευκίνης-6, παράγοντας νέκρωσης όγκου (TNF-α).
Επίσης, γλυκοπρωτεΐνες του ιού συμμετέχουν στις απαντήσεις του ανοσολογικού συστήματος κατά της δράσης του ιού.
Οι δράσεις αυτές με την αυξημένη έκκριση βλέννης από τα καλυκοειδή κύτταρα των πνευμόνων προκαλούν ατελεκτασία των αεροφόρων οστών και πνευμόνων.
Η προσβολή HMV στις παιδικές ηλικίες προδιαθέτει στην εμφάνιση άσθματος.
Οι πιο μεγάλες μεταλλάξεις του HMPV προδιαθέτουν στην ανάπτυξη χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (Χ.Α.Π.) και αναζωπύρωση άσθματος.
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ
Εμφανίζεται εποχιακή προσβολή παρόμοια με της γρίππης με επιδημίες το χειμώνα – πρώτους μήνες άνοιξης.
ΜΕΤΑΔΟΣΗ
Από στενή επαφή από σταγονίδια σιέλου – πταρνίσματος. Η νόσος εμφανίζεται 5-14 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.
Η ανεύρεση σε ποσοστό 4,1% του ιού σε τελείως ασυμπτωματικούς ασθενείς αποτελεί σημαντικούς «φορείς» της νόσου.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
- Πυώδη πτύελα
- Βήχας
- Ρινική συμφόρηση
- Δύσπνοια
- Πυρετός
- Βρογχίτιδα
- Μέση ωτίτιδα
- Επιπεφυκίτιδα
- Στις μικρές ηλικίες η νόσος εκδηλώνεται και με βράγχος φωνής.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
- Λεμφοπενία
- Ουδετεροπενία
- Αύξηση SGOT, SGPT
- Ακτινολογική εικόνα
Ευρήματα διάμεσης πνευμονίας με εμφάνιση «κρυστάλλων σπασμένης υάλου» πολυλοβώδη διηθήματα, με συνοδά πυκνωτικά στοιχεία με πάχυνση των τοιχωμάτων κυψελίδων και κεντρολοβιωδών οζιδίων.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
- Χρήση PCR
- Καλλιέργεια ιού (Δύσκολη)
- Άμεσος ανοσοφθορισμός αντισώματος (IFA).
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Χορήγηση Ribavirin (αναστέλλει τον παράγοντα νέκρωσης του όγκου, α-ιντερφερόνη γ-ιντερλευκίνη όπως και την αύξηση IL-2 (ιντερλευκίνη 2) από τα μονοπύρηνα της περιφέρειας.
Το φάρμακο μειώνει την διά των Τ-κυττάρων προκαλούμενη βλάβη από την προσβολή του ιού.
Επίσης, μειώνει την λειτουργική μετεγγραφή του ιού εμφανίζοντας ανοσορυθμιστικές ενέργειες.
Επίσης, τα μονοκλωνικά αντισώματα χρησιμοποιούνται για την θεραπεία.
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ
Ref.: - Amer. Lung Assec.
- I.D.P.H.