ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΕΣ ΓΑΜΜΑΠΑΘΕΙΕΣ

| Αιματολογία

Οι μονοκλωνικές γαμμαπάθειες ή παραπρωτεϊναιμίες αποτελούν διαταραχές που χαρακτηρίζονται από μονοκλωνικό πολλαπλασιασμό λεμφο-πλασματο-κυτταροειδών κυττάρων στο μυελό των οστών και ενίοτε από εναπόθεση, όπως στους ιστούς μονοκλωνικών ανοσοσφαιρινών ή των παραγώγων τους.

 

Οι διαταραχές αυτές περιλαμβάνουν :

  • Το πολλαπλούν μυέλωμα (Π.Μ.).

  • Την μακροσφαιριναιμία Waldenstrom (WM).

  • Νόσους των βαρειών αλύσεων.

  • Νόσο εξ εναποθέσεων ελαφρών αλύσεων (- κ).

  • Αμυλοείδωση.

  • Μονοκλωνική γαμμαπάθεια αδιευκρίνιστης σημασίας.

ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΝ ΜΥΕΛΩΜΑ :

Προσβάλλει 5:100.000 άτομα.

Διάμεση ηλικία : 60 έτη.

Μέση επιβίωση : 3 έτη.

Κύρια διαγνωστικά κριτήρια :

Πλασματοκύτταρα μυελού ≥ 30%.

Επίπεδα μονοκλωνικής Ig στον ορό ≥ 3.5gr%.

Επίπεδα πρωτεϊνουρίας B. Jones ≥ 1g/24ωρο.

Δευτερεύοντα κριτήρια

Υπερασβεστιαιμία (15% των ασθενών).

Οστεολύσεις (σε 60% των ασθενών).

Χαμηλά επίπεδα φυσιολογικών ανοσοσφαιρινών ορού.

Επίπεδα β2-μικροσφαιρίνης ορού > 4.0mg/L.

Αναιμία - Νεφρική ανεπάρκεια (20% των ασθενών).

Σύνδρομο Υπεργλοιότητας

Μονοκλωνική IgM.

Πολυμερισμένη μονοκλωνική IgA.

Συσσωματωμένη IgG3.

Νέοι προγνωστικοί δείκτες

Αυξημένα επίπεδα Β2-μικροσφαιρίνης.

Επίπεδα IL-6.

Αύξηση επιπέδων C-αντιδρώσας πρωτεΐνης.

Δείκτης DNA σύνθεσης (κυτταρομετρία).

Νεφροπάθεια στο πολλαπλούν μυέλωμα

Εναπόθεση ελαφρών αλύσεων.

Υπερασβεστιαιμία.

Αμυλοειδική νεφροπάθεια.

Διαφορική διάγνωση πολλαπλού μυελώματος

  • Μονοκλωνική γαμμαπάθεια αδιευκρίνιστης σημασίας

    • Πλασματοκύτταρα μυελού < 10%.

    • Απουσία οστικών αλλοιώσεων.

    • Επίπεδα μονοκλωνικής Ig < 2g/dL.

    • Φυσιολογικά επίπεδα λοιπών ανοσοσφαιρίνων.

Παρακολούθηση ασθενών ανά εξάμηνο.

  • Μονήρες πλασμακύττωμα οστού ή μαλακών μορίων

  • Έλλειψη πλασματοκυττάρωσης στο μυελό.

  • Απουσία βλαβών στα οστά (μαγνητική τομογραφία).

  • Χαμηλά επίπεδα μονοκλωνικής Ig.

  • Φυσιολογικά επίπεδα λοιπών ανοσοσφαιρίνων.

Παρακολούθηση ασθενών ανά τρίμηνο.

ΜΑΚΡΟΣΦΑΙΡΙΝΑΙΜΙΑ Waldenstrőm - ΑΝΟΣΟΚΥΤΤΩΜΑ

Λέμφωμα από μικρά λεμφοκύτταρα ή πλασματοκυτταροειδή λεμφοκύτταρα που παράγουν μονοκλωνική IgM.

Διάμεση ηλικία : 63 έτη.

  • Οστεολυτικές αλλοιώσεις : 2%.

  • Υπερασβεστιαιμία : 4%.

  • Μονοκλωνική λεμφοκυττάρωση στο αίμα.

  • Πρωτεϊνουρία B-Jones ( > 1g/24ωρο : 3%).

  • Κρυοσφαιριναιμία.

  • Νόσος ψυχροσυγκολλητινών.

  • Περιφερική νευροπάθεια.

  • Αμυλοείδωση.

Διάμεση επιβίωση : 5 έτη.

 

Παθογενετικοί μηχανισμοί Μ. Waldenstrőm

monokloniki




ΝΟΣΟΙ ΒΑΡΕΙΩΝ ΑΛΥΣΕΩΝ (HCD)

  • Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα Β-σειράς.

  • HCD πρωτεΐνες : Τμήματα βαρειών αλύσεων Fc.

  • α-HCD : η πιο συχνή (μερικές εκατοντάδες περιπτώσεων).

  • γ-HCD : περίπου 100 περιπτώσεις.

  • μ-HCD : 30 περιπτώσεις.

  • Χαμηλά επίπεδα μονοκλωνικής ανοσοσφαιρίνης.

  • Δεν διαγιγνώσκονται με τη συνήθη τεχνική ηλεκτροφόρησης

(20% της γ-HCD, 50% της α-HCD, 75% της μ-HCD).

ΝΟΣΟΣ ΕΞ ΕΝΑΠΟΘΕΣΕΩΣ ΕΛΑΦΡΩΝ ΑΛΥΣΕΩΝ

(συνήθως κ-αλύσεις)

  • Νόσος που αναγνωρίσθηκε τελευταία.

  • Εικόνα νεφροσκλήρυνσης (Σ. Kinmlstiel-Wilson).

  • Κοκκιώδεις εναποθέσεις κ-αλύσεων στα σπειράματα, νεφρ. Σωληνάρια, αγγεία και διάμεσο ιστό (IF).

  • Εικόνα νεφρικής ανεπάρκειας και νεφρωσικού συνδρόμου.

  • Διάγνωση : Ιστολογία - Ανοσοϊστοχημειά.

  • Μονοκλωνικές ελαφρές αλύσεις μπορεί να λείπουν από το αίμα και τα ούρα.

  • Συστηματική προσβολή (ήπαρ, καρδιά, γαστρεντερικό δέρμα κ.λ.π.).

ΑΜΥΛΟΕΙΔΩΣΗ

Α/Α

ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

ΣΥΣΤΑΤΙΚΟ - ΠΡΩΤΕΙΝΗ

1

Πρωτοπαθής

Μυέλωμα

AL (BJP)

AL (BJP)

2

Δευτεροπαθής

AA

3

Οικογενής : αυτοσωματικός

υπολοιπόμενος χαρακτήρας

AA

4

Οικογενής : αυτοσωματικός

επικρατών χαρακτήρας

Προαλβουμίνη

Απολιποπρωτεΐνη (Α-1)

5

Γεροντική (καρδιακή)

Προαλβουμίνη

6

Σχετιζόμενη με αιμοκάθαρση

β2 Μ

7

Κεντρικού Νευρικού Συστήματος :

- Νοσος ALZHEIMER

- Σύνδρομο Down

- Κληρονομική (Ολλανδία)

- Κληρονομική (Ισλανδία)

 

β-πρωτεΐνη (Α-4)

β-πρωτεΐνη (Α-4)

β-πρωτεΐνη (Α-4)

Cystatin - C

8

Σχετιζόμενη με ενδοκρινικούς όγκους :

- Μυελοειδές Ca θυρεοειδούς

- Όγκος νησιδίων παγκρέατος

 

Προκαλσιτονίνη

Πολυπεπτίδιο νησιδίων

9

Δερματική :

- Με συστηματική Αμυλοείδωση

- Εντοπισμένη

 

AL / AA

Κερατίνη

 

Αμυλοειδές

Πρωτεϊνικά ινίδια δυσδιάλυτα που εναποτίθενται στους ιστούς και ανθίστανται στην πρωτεόλυση και στην φαγοκυττάρωση (β-pleated).

Χρωματίζονται με το ερυθρό του Κογκό.

Μορφές Αμυλοείδωσης

 

1.

2.

3.

4.

5.

 

Πρωτοπαθής (αμυλοειδές ελαφρών αλύσεων - αλύσεις-λ΄)

Δευτεροπαθής (αμυλοειδής Α)

Κληρονομική συστηματική

Εντοπισμένη

Γήρατος

Ιδιοπαθής

Π. Μυελώματος

Χρόνιες λοιμώξεις

Φλεγμονώδεις νόσοι

Κλινικά συμπτώματα αμυλοειδώσεως

  • Μακρογλωσσία

  • Καρδιομυοπάθεια

  • Νεφρωσικό σύνδρομο

  • Εκχυμώσεις

  • Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνος

  • Αρθρίτιδα

  • Περιφερική νευροπάθεια

  • Διήθηση αυτόνομου νευρικού συστήματος

Διάγνωση

  • Βιοψία ορθού

  • Αναρρόφηση υποδορίου λίπους

  • Βιοψία μυελού οστών

  • Μονοκλωνικές Ig στον ορό ή στα ούρα στο 80%

Χρώση με ερυθρό του Κογκό