Ξαφνικές, ακούσιες, επώδυνες, παροδικές και μη καταλειπούσες βλάβες, συστολές ομάδος μυών.

Η συστολή αυτή μπορεί να εμφανιστεί σαν παροδική παράλυση και ακινητοποίηση των μυών που εμφανίζουν την κράμπα.

Σαν σπασμός ορίζεται κινητική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ταχυτοεξαρτώμενη αύξηση του τόνου των μυών με υπερβολικά τινάγματα τέτοντων, σαν αποτέλεσμα της ευερεθιστικότητας του αντανακλαστικού διάτασης.

Ο σπασμός οφείλεται σε παθολογικά αίτια [λειτουργική βλάβη του εγκεφάλου ή του νωτιαίου μυελού (ή και αμφοτέρων) και συνοδεύεται από αύξηση των τενοντίων αντανακλαστικών και κλόνο].

Ο σπασμός συνήθως εμφανίζεται στους καμπτήρες των άνω άκρων, εκτείνοντες των κάτω άκρων (πιο συχνά στους πρηνίστες μύς άνω άκρων και υπτιαστές κάτω άκρων).

Ο μυϊκός σπασμός είναι μη φυσιολογική δραστηρίοτητα του μυός με ξαφνικές μη εθελούσιες αλγεινές μυϊκές συσπάσεις.

Εκδηλώνεται : α) σαν δυσκαμψία, ακαμψία σε ηρεμία, β) σαν βραδεία χαλάρωση μυών, γ) σαν παροδικές συσπάσεις ενός μυός σε ηρεμία (δεσμιδώσεις : μυϊκός σπασμός χωρίς πόνο που χαρακτηρίζεται από ταχεία μη συγχρονισμένη σύσπαση πολλών μικρών μυών).

Η κράμπα εμφανίζεται ξαφνικά και υποχωρεί σε δευτερόλεπτα, λεπτά, ακόμα και ώρες, και συμβαίνει είτε στους σκελετικούς μυς είτε στους λείους μυϊκούς μύς.

Συνήθως οι κράμπες εμφανίζονται στις κνήμες, πόδια, χέρια είναι ακίνδυνες χωρίς παθολογικό υπόστρωμα.

Οι κράμπες των σκελετικών μυών προκαλούνται από συνδυασμό μυϊκής κόπωσης, διαταραχές ηλεκτρολητών (χαμηλή τιμή Na, χαμηλό Mg).

Κράμπες των λείων μυϊκών ινών εμφανίζονται επίσης κατά την εμμηνορρυσία ή οξεία γαστρεντερίτιδα.

ΑΙΤΙΑ ΜΥΪΚΩΝ ΣΥΣΤΟΛΩΝ

Ø  Υπόξια μυών

Ø  Μεγάλες και απότομες μεταβολές θερμοκρασίας

Ø  Αφυδάτωση

Ø  Χαμηλό Na αίματος

Επίσης

Ø  Κύηση

Ø  Νεφρική νόσος

Ø  Παθήσεις θυρεοειδή αδένα

Ø  Μείωση Καλίου (Κ) ορού

Ø  Ελάττωση Mg

Ø  Ελάττωση Ασβεστίου

Ø  Σύνδρομο «ανύσυχου ποδιού»

Ø  Φλεβίτιδα

Ø  Σκλήρυνση κατά πλάκας

Ø  Λήψη φαρμάκων.

Οι διαταραχές των ηλεκτρολυτών προκαλούν τετανία, μυϊκές κράμπες (μείωση Κ – μείωση Ca) και συνήθως οφείλονται σε απώλειες των στοιχείων αυτών με αυξημένη εφίδρωση.

Η απώλεια της ωσμωτικότητας στο περιβάλλον των μυϊκών κυττάρων οδηγεί και προκαλεί συρρίκνωση των μυϊκών κυττάρων και πρόκληση μυϊκών συστολών με το Ca να παραμένει συνδεδεμένο με την τροπονίνη παρατεινόνται από τη μυϊκή συστολή.

Το έτος 1965 ερευνητές εξακρίβωσαν ότι οι κράμπες των κάτω άκρων όπως και το σύνδρομο ανήσυχου ποδιού (Restless-Leg Syndrome) προέρχεται από περίσσεια ινσουλίνης (υπερινσουλιναιμία) ενώ η υπογλυκαιμία όπως και η αντιδραστική υπογλυκαιμία δεν ευνοούν τις κράμπες.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΗΣΥΧΟΥ ΠΟΔΙΟΥ : Κατάσταση άγνωστης αιτίας η οποία χαρακτηρίζεται από ανυπόφορη αίσθηση κνησμού ή αιμωδίας στα κάτω άκρα και έχει σαν αποτέλεσμα ακατανίκητη επιθυμία κίνησης κάτω άκρων. Τα παραπάνω συμπτώματα επιτείνονται στο τέλος της ημέρας, όταν ο ασθενής κάθεται, είτε είναι κλινήρης με αποτέλεσμα αϋπνία. Θεραπεία : ηρεμιστικά φάρμακα – τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά).

Οι ομάδες των λείων μυϊκών ινών προκαλούν συσπάσεις πριν από την έναρξη και κατά την διάρκεια της εμμυνορυσίας όπως και στην περίπτωση της ενδομητρίωσης.

Η υπέρμετρη μυϊκή άσκηση προκαλεί επώδυνες κράμπες των μυών του σκελετού που εντοπίζονται στις γαστροκνήμιες, καμάρες ποδιών, μηρούς.

Οι κράμπες αυτές προκαλούν οξείς πόνους και αδυναμία κίνησης του ποδιού «μοιάζει σαν κλειδωμένο».

Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν έως και 7 ημέρες μέχρι την πλήρη αποκατάσταση της λειτουργικότητας των μυών.

Οι κράμπες των μυών που εμφανίζονται τη νύχτα είναι συνηθισμένες στους μεγάλης ηλικίας άτομα (αρτηριοσκλήρυνση – υποξία) και στις νεαρές ηλικίες που ασκούνται τις νυκτερινές ώρες.

Πιθανοί παθογενετικοί παράγοντες, είναι :

1. 1. Αφυδάτωση
2. 2. Χαμηλές τιμές ηλεκτρολυτών (Mg – K – Ca – Na)
3. 3. Μειωμένη αιμάτωση των μυών.

Ειδικά «κράμπες» τις νυκτερινές ώρες στα κάτω άκρα εμφανίζονται τους τελευταίους μήνες της κύησης.

Παθολογικά νοσήματα που συνοδεύονται από κράμπες, είναι :

Ø  ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΝΟΣΟΙ

Ø  ΚΙΡΡΩΣΗ ΗΠΑΤΟΣ

Ø  ΚΥΗΣΗ

Ø  ΣΤΕΝΩΣΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΟΥ ΣΩΛΗΝΑ.

Επίσης χρήση φαρμάκων, όπως :

Ø  ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΑ

Ø  Β-ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ

Ø  ΣΤΑΤΙΝΕΣ, προκαλούν κράμπες 80% αθλητών που λαμβάνου στατίνες, εμφανίζουν κράμπες. Ενώ κράμπες σαν παρενέργεια των στατίνων στο γενικό πληθυσμό αναφέρονται σε ποσοστό 10% - 25% (πολλές φορές οι κράμπες εξαφανίζονται αλλάζοντας σκεύασμα στατίνης!!!). Η συγχορήγηση Q₁₀ συνένζυμου φαίνεται να μειώνει την παρενέργεια αυτή των στατίνων).

Ø  BALOXIFENE (ENISTA).

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Άφθονη κατανάλωση υγρών – χορήγηση κινίνης – συμπλέγματος Βιτ. Β – Λιδοκαΐνη – ανταγωνιστές διαύλων ασβεστιόυ – Cyclobenzaprine (Flexoril).

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Ref. : - Merck Man 19^th ed.

-        Tabers λεξικό

-        Βικιπαίδεια