Κάτω από τον ορό ενδοκοιλιακά εμφράγματα τοπικού λίπους περιλαμβάνονται πολλά νοσήματα τα οποία χαρακτηρίζονται από εμφρακτά λιπώδους ιστού και νέκρωση αυτών, όπως :

• Η ΕΠΙΠΛΟΪΚΗ ΑΠΟΦΥΣΙΤΙΔΑ
• ΤΟΠΙΚΑ ΕΜΦΡΑΚΤΑ ΤΟΥ ΕΠΙΠΛΟΟΥ
• ΕΜΦΡΑΚΤΑ ΤΟΥ ΔΡΕΠΑΝΟΕΙΔΟΥΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΗΠΑΤΟΣ*

ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ : Άγνωστη 2%-7% στα άτομα με αρχική διάγνωση Οξείας σκωληκοειδίτιδας – Εκκολπωματίτιδας.

Η αιτιοπαθογένεια της ομάδας αυτής είναι η συστροφή των σακοειδών σχηματισμών του επιπλόου (των αποφύσεων αυτών) δημιουργία αιμορραγικών εμφρακτών που συνοδεύεται από νέκρωση τοπικού λίπους à φλεγμονώδη διήθηση à ίνωση à έλξη από τον υπάρχοντα μίσχο τους à επούλωση à αυτοκρωτηριασμός.

ΕΠΙΠΛΟΪΚΗ ΑΠΟΦΥΣΙΤΙΔΑ (Ε.Α.)

Η πρωτοπαθής φλεγμονή των αποφύσεων του επιπλόου (epibloid appendagitis) αποτελεί σπάνια κλινική οντότητα.

Το συχνότερο αίτιο είναι η συστροφή των επιπλοϊκών αποφύσεων γύρω από τον επιμήκη άξονά τους.

ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Οι επιπλοκές αποφύσεις περιεγράφηκαν για πρώτη φορά από τον Versalins (1543). Είναι λιπώδεις προεκβολές του περιτοναίου που διατάσσονται σε παράλληλους στοίχους και φέρονται παράλληλα μεταξύ μεσοκολικής και αντιμεσοκολικών κολικών ταινιών.*

Αρδεύονται από μικρές τελικές αρτηρίες οι οποίες διαπερνούν την κυκλοτερή μυϊκή στοιβάδα.

Φλεβική αποχέτευση γίνεται από ελικοειδείς φλέβες των επιπλοϊκών αποφύσεων που καταλήγουν στο βραχύ αγγειακό μίσχο τους.

Η εμφάνιση των επιπλοϊκών αποφύσεων.

Άρχεται από το 2^ο τρίμηνο της εμβρυϊκής ζωής μας στον ενήλικα εμφανίζουν μέσο μήκος 3cm (0,5-5.0) πλαϊνά 1-2cm έως και 15cm!!!

Αυτές οι επιπλοϊκές αποφύσεις πιστεύεται :

α) ότι διαθέτουν βακτηριο-στατικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες αποτελώντας ουσιαστικά μία μικρογραφία ανατομική και λειτουργική του μείζονος επιπλόου,

β) προστατεύουν το έντερο κατά την διάρκεια έντονων περισταλτικών κινήσεων αυτού,

γ) χρησιμεύουν σαν δεξαμενές αίματος σε περιπτώσεις μειωμένης ροής κολικών αγγείων,

δ) απορροφούν συστατικά από το κόλον, χρησιμεύει σαν αποθήκη λίπους.

ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ

Η συστροφή αποτελεί το κυριότερο αίτιο φλεγμονής των επιπλοϊκών αποφύσεων.

Γίνεται γύρω από τον επιμήκη άξονά τους με εμφάνιση οιδήματος – μείωσης αρτηριακής παροχής – θρόμβωση – ισχαιμική νέκρωση απόφυσης με αποτέλεσμα ερεθισμό του περιτοναίου.

Επίσης αίτια φλεγμονής αποτελεί αυτόματη θρόμβωση της ελικοειδούς αρτηρίας των αποφύσεων όπως και η λεμφαδενοειδής υπερπλασία που οδηγούν σε μικροβιακή δευτεροπαθή επιμόλυνση που προκαλείται, από :

• Εκκολπωματίτιδα
• Σκωληκοειδίτιδα
• Χολοκυστίτιδα

• Σαλπιγγίτιδα
• Παγκρεατίτιδα.

Η αναπτυσσόμενη φλεγμονή των επιπλοϊκών αποφύσεων προκαλεί ανάπτυξη συμφύσεων στην περιτοναϊκή κοιλότητα, που μπορεί να προκαλέσει απόφραξη εντέρου.

Στις επιπλοϊκές αποφύσεις εμφανίζονται επίσης μεταστάσεις κακοήθειας.

Το ½ των περιπτώσεων (Ε.Α.) είναι ιδιοπαθής πρωτοπαθής φλεγμονή και προκαλούνται από συστροφή ισχαιμικής φλεβικής θρόμβωσης.

Δευτεροπαθή αίτια Ε.Α. αποτελούν :

α) Η ανάπτυξη λεμφοδενοειδούς υπερπλασίας η οποία οδηγεί σε δευτεροπαθή μικροβιακή επιμόλυνση.

β) Η Εκκολπωματίτιδα.

γ) Η σκωληκοειδίτιδα.

δ) Η χολοκυστίτιδα.

ε) Η σαλπιγγίτιδα.

στ) Η παγκρεατίτιδα.

Προδιαθεσικά αίτια Ε.Α., αποτελεί :

α) Μεγάλη ηλικία >80% (συνήθως 40-50 έτη) – 15% παιδιά.

β) Παχυσαρκία.

γ) Κύηση.

δ) Έντονη σωματική άσκηση,

ενώ εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Αν και η Ε.Α. αποτελεί σπάνια νοσολογική οντότητα πρέπει να περιλαμβάνεται στην διαφορική διάγνωση του ΚΟΙΛΙΑΚΟΥ ΠΟΝΟΥ και τούτο διότι «μιμείται» την εικόνα ΟΞΕΙΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ.

Ο πόνος της Ε.Α. εντοπίζεται στην αριστερή πλάγια κοιλία (μπορεί και δεξιά) – σε ποσοστό 10%-30% ψηλαφάται «μάζα».

Ο πόνος χαρακτηρίζεται από μη μεταναστευτικό χαρακτήρα (διαχωρίζεται έτσι από την δεξιά σκωληκοειδίτιδα!!!).

Επίσης, ο πόνος είναι εντονότατος. Μπορεί να συνοδεύεται από ναυτία, έμετο (όχι συχνά).

Ο πόνος της Ε.Α. επιτείνεται κατά την αφόδευση, ούρηση (έλξη των μίσκων των σάκων επιπλόου).

Σε αντίθεση με την οξεία Εκκολπωματίτιδα η οποία συνοδεύεται συνήθως από ναυτία, έμετους, πυρετό, αύξηση λευκών αιμοσφαιρίων, αύξηση C, αντίδραση πρωτεΐνης, αύξηση ΤΚΕ).

Η οξεία επιπλοϊκή αποφυσίτιδα δεν εμφανίζει αλλαγή των συνηθειών του εντέρου (σπάνια αναφέρεται δυσκοιλιότητα ή διάρροια).

Η συχνότερη εντόπισης της βλάβης στην Ε.Α. αποτελεί το σιγμοειδές (57%), κόλον (2%), ανιόν (9%), τυφλό έντερο (20%).

Η Ε.Α. θεωρείται αυτοπεριοζόμενη νόσος, η οποία δεν απαιτεί χειρουργική επέμβαση, λύεται αυτόματα σε διάστημα 1-4 μηνών.

Σπάνια η επιπλοϊκή αποφυσίτιδα εξελίσσεται σε χαλαρό περιτοναϊκό σώμα, που αποτελεί ελεύθερη μάζα ινώδους ιστού η οποία επικαλύπτεται από άλατα ασβεστίου σε πολλά στρώματα ανεπτυγμένα.

Η όλη εικόνα οφείλεται σε ανεπτυγμένους επιπλοϊκούς σάκους που έχουν εμφάνιση θρόμβωση και ανάπτυξη ινώδους ιστού.

Η φλεγμονή ειδικά η πρωτοπαθής των επιπλοϊκών αποφύσεων, υποδύεται παθήσεις που αποτελούν αίτια ΟΞΕΙΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΟΙΛΙΑΣ.

Ο αποκλεισμός άλλων παθήσεων οι οποίες αποτελούν αίτια οξείας χειρουργικής κοιλίας και ακριβής διάγνωση της νόσου θα έχουν ουσιαστικά αποτελέσματα ώστε να αποφεύγονται άσκοπες ερευνητικές λαπαροτομίες, χειρουργικές επεμβάσεις.

ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Από :

• Οξεία σκωληκοειδίτιδα (επί εντοπισμού δεξιάς λαγόνιου περιοχής
• Εκκολπωματίτιδα
• Μεσεντερική λεμφαδενίτις
• Νεοπλασίες του επιπλοϊκού (Εξωφυτικό αγγειομυελίπωμα, άτυπο λιποσάρκωμα).
• Εμφρακτό επιπλόου.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η διάγνωση παρουσιάζει δυσκολίες, και τούτο διότι η νόσος «μιμείται» την οξεία κοιλία.

Τα κλινικά συμπτώματα δεν είναι ειδικά.

Το άτομο εμφανίζει – ναυτίες – έμετους – πυρετό – απώλεια όρεξης – διάρροια – αίσθημα πληρότητας της κοιλιάς.

Το υπερηχογράφημα – η μαγνητική τομογραφία MRI αλλά κυρίως η αξονική τομογραφία (C.T.S.) βοηθάει πάρα πολύ στην διάγνωση της νόσου και στη διαφοροδιάγνωση αυτής.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Βιβλιογραφία

• Epiploic appendy pubmed (2018
• Healthline
• Ep. Append Nat. Lih. Med. D. Gianis