Κλάδος της σύγχρονης Ιατρικής που έχει σαν στόχο την αντικατάσταση ή «αναγέννηση», «αναδημιουργία» κατεστραμμένων ιστών και οργάνων.

Επίσης, η ειδικότητα αυτή της Ιατρικής αναφέρεται σε ομάδα Βιοχημικών-Βιολογικών παραμέτρων που περιλαμβάνουν και τη χρήση βλαστοκυττάρων.

Σαν παραδείγματα αναφέρονται :

α) Κυτταρική Θεραπεία, ένεση βλαστοκυττάρων ή προγονικών κυττάρων.

β) Ανοσορυθμιστική θεραπεία χρήση αναγεννητικών Βιολογικά ενεργών μορίων, που χρησιμοποιούνται μόνα τους ή σαν εκκρίσεις των κυττάρων χορηγούνται με ένεση.

γ) Την μεταμόσχευση οργάνων και ιστών ανεπτυγμένων στο εργαστήριο, που αφορούν χόνδρο των αρθρώσεων, αιμοφόρα αγγεία – δέρμα – ουροδόχο κύστη.

Η τελική προσπάθεια και στόχος είναι η δημιουργία κατάλληλης λειτουργίας ειδικών Βιολογικών, Βιοχημικών εξεργασιών που είναι αντίγραφο των φυσιολογικών αντίστοιχων λειτουργιών του οργάνου (π.χ. τεχνητό πάγκρεας – τεχνητό ήπαρ).

ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Είναι η μεταμόσχευση ανθρώπινων κυττάρων για αντικατάσταση ή επιδιόρθωση ιστών ή κυττάρων.

Πολλά διαφορετικά ήδη κυττάρων χρησιμοποιούνται σήμερα σαν θεραπεία διαφόρων νοσημάτων όπως :

Αιμοποιητικά κύτταρα – Βλαστοκύτταρα – Βλαστοκύτταρα μυϊκού ιστού – Μεσεγχυματικά κύτταρα – Λεμφοκύτταρα – Δενδριτικά κύτταρα – Κύτταρα νησιδίων του παγκρέατος.

Η μεταμόσχευση μυελού αποτελεί την πιο γνωστή διαδικασία της κυτταρικής θεραπείας και η θεραπεία αυτή βρίσκει ολοένα και περισσότερες εφαρμογές στην αντιμετώπιση αυτοάνοσων νόσων, κακώσεων σπονδυλικής στήλης, βελτιώσεις του ανοσοποιητικού συστήματος.

ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ

Ανθρώπινα εμβρυϊκά πολυδύναμα κύτταρα τα οποία αποτελούν μία ιδιαίτερη ομάδα κυττάρων.

Τα κύτταρα αυτά μπορεί να «εξελιχθούν» σε οιοδήποτε κύτταρο του ανθρώπινου οργανισμού.

Βρίσκονται στα έμβρυα των ανθρώπων, καλούνται ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ 4 ΕΙΔΗ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ

• ΕΜΒΡΥΪΚΑ, προέρχονται από το ανθρώπινο έμβρυο 3-5 ημερών.
• ΜΗ ΕΜΒΡΥΪΚΑ (ενήλικα) Βλαστοκύτταρα.
• ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΜΕΝΑ Βλαστοκύτταρα.
• ΚΥΤΤΑΡΑ ΟΜΦΑΛΙΟΥ ΛΩΡΟΥ και αμνιακού υγρού.

Εμβρυϊκά πολυδύναμα κύτταρα (Embryonic Stem Cell ή ESCs) είναι κύτταρα τα οποία προέρχονται από την μάζα των εσωτερικών κυττάρων τη ΒΛΑΣΤΟΚΥΣΤΗΣ (πρόωρο στάδιο προς της εμφύτευσης του εμβρύου).

Τα ανθρώπινα έμβρυα εξελίσσονται σε βλαστοκύστεις 4-5 ημέρες μετά την γονιμοποίηση και περιλαμβάνουν 50-150 κύτταρα.

ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

• Άλγη στόματος – λαιμού (εμφάνιση πληγών στο στόμα) όπως συμβαίνει στην
• Χημείο – ακτινοθεραπεία
• Ναυτία – έμετοι
• Λοιμώξεις
• Αιμορραγίες
• Διάμεση πνευμονία και λοιμώξεις πνεύμονα
• Αντίδραση απόρριψης.

Η υπερεκτίμηση και οι πολυδιαφημισμένες δια των βλαστοκυττάρων θεραπείες έχουν σχεδόν παραμερίσει τις παρενέργειες αυτών.

Σαν παράδειγμα Έγχυση Βλαστοκυττάρων στο μάτι προκαλεί τύφλωση.

Ο αριθμός των πολυδύναμων κυττάρων στον μυελό των οστών κυμαίνεται από 50.000-200.000.

Η πιο συχνή μέθοδος για συλλογή πολυδύναμων κυττάρων είναι η περιοδική αφαίμαξη. Από το αίμα που λαμβάνεται διαχωρίζονται τα πολυδύναμα κύτταρα, τα οποία τα χορηγούμε στον λήπτη.

Η χορήγηση των πολυδύναμων κυττάρων στο αίμα ενεργοποιεί την παραγωγή τους μετά 4 ημέρες.

Ο εγκέφαλος, ο μυελός των οστών, αιμοποιητικό σύστημα, αιμοφόρα αγγεία, μύες σκελετού, δέρμα, ήπαρ, αποτελούν πηγές βλαστοκυττάρων.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι παραγωγής και αύξησης των πολυδύναμών κυττάρων :

α) Κατάλληλη διατροφή.

β) Τρόπος ζωής.

γ) Βελονισμός : προάγει την διαφοροποίηση των μεσεγχυματικών πολυδύναμων κυττάρων και την λειτουργικότητα στις βλάβες της Σπονδυλικής Στήλης. Κινητοποιεί την κατηγορία των κυττάρων αυτών που διαθέτουν επουλωτική ικανότητα.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

80% επιτυχία, σημειώνεται με τον χρήση για νεαροποίηση των Βλαστοκυττάρων.

Θεραπείες με SC Κύτταρα (Stem Cells) έχουν γίνει σε πολλές χώρες – Αμερική – Ιράν – Νότιο Κορέα – Αυστραλία.

Οι μεταμοσχεύσεις πολυδύναμων κυττάρων (μεταμόσχευση μυελού) που εφαρμόζεται για αιματολογικά νοσήματα με ρυθμό 50.000 μεταμοσχεύσεις ετησίως και με αύξηση της συχνότητας 10%-20% και σε αριθμό 20.000 ατόμων παρουσιάζουν επιβίωση 5 ετών και άνω.

Το κόστος της θεραπείας με πολυδύναμα κύτταρα είναι $8.000 - $30.000 για την θεραπεία αύξησης των μεσεγχυματικών πολυδύναμων κυττάρων.

Η πιο διαδεδομένη και περισσότερο δοκιμασμένη θεραπεία με πολυδύναμα κύτταρα αποτελεί η ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΜΥΕΛΟΥ ΟΣΤΩΝ που τελείται σαν θεραπεία αιματολογικών νόσων και παθήσεων ανοσοποιητικού συστήματος επίσης για ανανέωση του αιμοποιητικού συστήματος μετά έντονες θεραπείας για νεοπλασία.

Το πιο οργανωμένο και διάσημο κέντρο (Stem Cell Institute) έχει θεμελιωθεί από τον Dr. Neil Riordan και βρίσκεται στον ΠΑΝΑΜΑ.

Το καυτό θεμελιώδη ερώτημα είναι :

ΜΠΟΡΕΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΥΔΥΝΑΜΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΝΑ ΑΝΑΣΤΡΕΨΕΙ ΤΗΝ ΓΗΡΑΝΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ;

Πολυδύναμα κύτταρα αν συνδυαστούν με γονίδια κατά της γήρανσης αναστέλλουν την ηλικιακή εξέλιξη.

Η εισαγωγή νεαρών πολυδύναμων κυττάρων στον οργανισμό μπορεί να προκαλέσει αναγέννηση των υπαρχόντων κυττάρων με κατάληξη επιβράδυνση ή και αναστολή της διαδικασίας της επερχόμενης γήρανσης.

Πειραματικά δεδομένα έχουν δείξει ότι η έγχυση πολυδύναμων κυττάρων στον εγκέφαλο ζώων είχε σαν αποτέλεσμα αύξηση 10%-15% χρόνου ζωής τους και επιβράδυνση του γήρατος.

Επίσης, μπορεί να ανασταλεί η πρόωρη γήρανση με υγιεινές συνήθειες, όπως :

• Όχι κάπνισμα.
• Αποφυγή ακτινοβολίας ηλιακής.
• Τμηματικό φυσικό μαύρισμα.
• Μην ταλαιπωρείτε το δέρμα του προσώπου κάνοντας άσκοπες κινήσεις έκφρασης.
• Υγιεινή διατροφή.
• Κατανάλωση ελάχιστης ποσότητας αλκοόλης.
• Καθημερινή σωματική άσκηση.
• Καθαρισμός επιμελής του δέρματος πρωί, βράδυ.

Η χρήση των εμβρυϊκών πολυδύναμων κυττάρων (Βλαστοκυττάρων) αντιμετωπίζει ηθικοθρησκευτικά ερωτήματα.

Έτσι, η χρήση τους έχει επιτραπεί στην Σουηδία, Φιλανδία, Βέλγιο, Ελλάδα, Μ. Βρετανία, Δανία, Ολλανδία, ενώ η χρήση τους είναι παράνομη στη Γερμανία, Αυστρία, Ιρλανδία, Πορτογαλία.

Τα Βλαστοκύτταρα υποστηρίζονται σε υγρά μορφή μπορεί να δημιουργήσουν νέο οστό ή χόνδρο σε αντικατάσταση κατεστραμμένου ιστού. Αυτό είναι πολύ χρήσιμο διότι ο χόνδρος δεν αναγεννάται και βρίσκεται σαν ελαστικό ιστό της μύτης, αυτιών, αρθρώσεις.

Η χορήγηση ενέσιμου σκευάσματος βλαστοκυττάρων δεν έχει ουσιαστικές παρενέργειες.

Η πλήρης αποκατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος του λήπτη γίνεται σε 3-12μήνες. Στη διάρκεια αυτή υπάρχει σε χρόνο που γενικά θυμίζει το 1^ο χρόνο ηλικίας – επιρρέπεια σε λοιμώξεις.

Υπάρχει συστηματικός έλεγχος παρακολούθησης του μοσχεύματος.

Οι πιθανότητες κατά την μεταμόσχευση μυελού των οστών με θανατηφόρας κατάληξης ήταν το 1993-1997 εντός 200 ημερών μετά την μεταμόσχευση 30%.

Το ποσοστό αυτό μειώθηκε 16% 2003-2017 και σε 11% το 2013-2017.’

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

• Ορθοπεδική

Η χρήση βλαστοκυττάρων έχει μείωση τις συνηθισμένες χειρουργικές επεμβάσεις π.χ. του γόνατος μειώνοντας σημαντικά το χρόνο ανάρρωσης. Συνήθως χρησιμοποιούνται μεσεγχυματικά κύτταρα που διαβιούν στο μυελό των οστών, με διάρκεια 6 μηνών – πολλών χρόνων.

Οι κλινικές εφαρμογές των βλαστοκυττάρων γίνονται από της εξής ειδικότητες : αναισθησιολόγος, δερματολόγος, πλαστικός χειρουργός, ακτινολόγους, ειδικότητες που αντιμετωπίζουν συνήθως νευρολογικές – ορθοπεδικές παθήσεις.

Πρέπει να σημειωθεί ότι θεραπείες αυτές μακροχρόνια μπορεί να προκαλέσουν ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΤΟΥ ΛΗΠΤΗ.

• Αισθητική Δέρματος

Χρήση τοπικών σκευασμάτων βλαστοκυττάρων στο πρόσωπο γίνεται με την κυκλοφορία διαφόρων αλοιφών.

Το πρόσωπο μεταξύ 50-60 ετών στις γυναίκες εμφανίζει συμπτώματα γήρανσης x2 φορές γρηγορότερα των ανδρών.

Η χρήση αυτών των αλοιφών που έχουν σαν βάση την αναγέννηση του κολλαγόνου συνδετικού ιστού και περιλαμβάνουν :

1. Μασάζ προσώπου (ερεθίζει παραγωγή κολλαγόνου και ενισχύει την «μνήμη των μυϊκών ιστών»).
2. Κρέμες κολλαγόνου.
3. Κρέμες με Βιτ. C.
4. Κατάλληλη διατροφή.
5. Επαρκής ενυδάτωση οργανισμού.
6. Όχι κάπνισμα.
7. Κρέμες κατά των ρυτίδων (Retin – A). Η ρετινόλη είναι φυσικής μορφή Βιτ. A.

Η εμφάνιση του Προσώπου και του λαιμού αλλοιώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Εμφανίζεται απώλεια του μυϊκού τόνου, λέπτυνση επιδερμίδας που τελικά δίνει την εικόνα πλαδαρότητας – εξασθένησης.

Η απώλεια οστικής μάζας των σιαγόνων μειώνει το μέγεθος της κατώτερης μοίρας του προσώπου και με τον τρόπο αυτό εμφανίζονται :

• Μεγέθυνση μύτης
• Στόματος

Η έκθεση σε επίδραση ελευθέρων ριζών του περιβάλλοντος (μόλυνση ατμόσφαιρας – ηλιοθεραπεία) προκαλεί οξειδωτική καταστροφή δέρματος και καταστροφή του κολλαγόνου που προκαλεί εμφάνιση ρυτίδων.

Η καταστροφή του κολλαγόνου προκαλείται από – κάπνισμα – κατανάλωση μεγάλη σακχάρων – έκθεση στον ήλιο.

Αντίθετα η καφεΐνη μειώνει την καταστροφή του κολλαγόνου.

• Καρδιαγγειακά Νοσήματα

• Στεφανιαία νόσος
• Εμφρακτό μυοκαρδίου
• Καρδιακή ανεπάρκεια
• Παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο
• Περιφερική αρτηριακή νόσος

Μπορεί να αντιμετωπιστούν με θεραπεία χορήγησης stem cells. Η θεραπεία οστεοαρθρίτιδας δεν γίνεται με χρήση SC λόγω μόνιμου βλάβης της άρθρωσης.

Παθήσεις Σπονδυλικής Στήλης – Νεύρων

Θεραπεία SC στις βλάβες Σ.Σ., βλάβες νεύρων. Έχουν αποτέλεσμα 45% ποσοστό με βελτίωση κάτω των 6 μηνών.

Η επιβίωση των Stem Cells (SC) διαρκεί 5 μήνες και ενίοτε 3 χρόνια.

Μετά την θεραπεία με SC δεν πρέπει να λαμβάνονται :

1. Αναλγητικά φάρμακα για τουλάχιστον 6 εβδομάδες.
2. Ανάπαυση για τις επόμενες 24-48 ώρες.
3. Φυσικοθεραπεία σε 6 ημέρες.

Μετά την θεραπεία επίσης σημαντική είναι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε πρωτεΐνες (κοτόπουλο – ψάρι – γουρούνι – αρνί – αυγό – γάλα – τυρί – tofu (γάλα σόγιας).

Η θεραπεία με μεταμόσχευση κυττάρων μυελού χρησιμοποιεί κύτταρα από τους μύες, τα οστά, του δότη ενώ και η χορήγηση SC γίνεται με την κυκλοφορία του αίματος και μάλιστα η δράση αυτή των SC διαρκεί πάνω από χρόνο.

Επίσης η κατανάλωση σκευασμάτων κολλαγόνου που ευρέως κυκλοφορούν στο εμπόριο θεωρείται σχετικά ασφαλής προκαλώντας γαστρεντερικές εκδηλώσεις (κακή γεύση στο στόμα – «καούρα» στον οισοφάγο).

Πιο ασφαλής και χωρίς παρενέργειες είναι οι κρέμες κολλαγόνου που χρησιμοποιεί και η Ελληνικής καταγωγής ηθοποιός Jennifer Aniston.

Γενικά η κατανάλωση 2,5-15gram καθημερινά κολλαγόνου θεωρείται ασφαλής και χωρίς παρενέργειες.

Η χρήση πόσιμων σκευασμάτων κολλαγόνου ενεργεί θεραπευτικά μετά χορήγηση 90 ημερών.

Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ

Βιβλιογραφία

Flsevior : εχμ. Tox. Patiol

Βικιπαίδεια

Clin. Imm.

Merck Man.