ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΤΟ ΔΕΡΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Οι αλλοιώσεις του δέρματος που εμφανίζονται στην επιδερμίδα είναι τα πιο ορατά σημεία του γήρατος με εμφάνιση ρυτίδων και απώλεια ελαστικότητας του δέρματος.
Η εμφάνιση επίσης φαλάκρας, αραίωση των τριχών της κεφαλής όπως και εμφάνιση γκρίζου ή άσπρου χρώματος στα μαλλιά αποτελούν ένα άλλο οφθαλμοφανές σημείο της μεγάλης ηλικίας.
Το δέρμα αποτελεί βασικές λειτουργίες όπως :
α) αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας του ανθρώπου προς το περιβάλλον. Η δεύτερη γραμμή άμυνας του οργανισμού είναι η λέμφος και τα λεμφογάγγλια.
β) ρυθμίζει την θερμοκρασία του σώματος.
γ) λαμβάνει μέρος στην ομοιοστατική ισορροπία των ηλεκτρολυτών (παραγωγή ιδρώτα).
δ) φέρει στην επιφάνειά του ειδικούς υποδοχείς οι οποίοι «αναγνωρίζουν» την «αφή» την αίσθηση «του πόνου» την επιτόπια εξωτερική πίεση.
Γενικά το δέρμα διαιρείται σε 3 κύρια λειτουργικά μέρη – στρώματα :
1ο μέρος : ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑ : περιέχει κύτταρα, χρωστικές, πρωτεΐνες.
2ο μέρος : ΧΟΡΙΟ : περιέχει αιμοφόρα αγγεία, νεύρα, θύλακες τριχών, αδένες. Το χόριο προσφέρει θρεπτικά συστατικά στην επιδερμίδα.
3ο μέρος : ΥΠΟΔΟΡΙΟΣ ΙΣΤΟΣ : περιέχει ιδρωτοποιούς αδένες, θύλακες τριχών, αιμοφόρα αγγεία, λίπος.
Κάθε λειτουργικό μέρος των ιστών περιέχει συνδετικό ιστό με ίνες κολλαγόνου που δίνουν ελαστικότητα και ενισχύουν την δομή του κάθε μέρους (στρώματος).
Οι αλλαγές που συμβαίνουν κατά την διάρκεια της ηλικιακής ζωής κάθε ατόμου, είναι συνάρτηση διατροφής, κληρονομικότητας, περιβάλλοντος.
Ο ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΑΜΕΣΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
Τα άτομα με γαλανά μάτια, ανοιχτόχρωμα δέρματα, εμφανίζουν άμεσες και περισσότερες βλάβες στο δέρμα τους από τα άτομα με μεγαλύτερο ποσό μελανίνης, που διαθέτουν σκουρόχρωμο δέρμα.
Με την πάροδο του χρόνου η επιδερμίδα εμφανίζει λέπτυνση, τα μελανοκύτταρα τα οποία παράγουν μελανίνη, ελαττώνονται σε αριθμό αλλά αυτά που απομένουν αυξάνονται σε μέγεθος.
Η γήρανση της επιδερμίδας κάνει το δέρμα πιο διάφανο, περισσότερο ωχρό, περισσότερο λεπτό.
Αλλοιώσεις όπως φακίδες, γεροντικό χλόασμα εμφανίζονται στις περιοχές που δέχονται ηλιακή ακτινοβολία.
Οι αλλοιώσεις που προκαλεί η ηλικία στο συνδετικό ιστό προκαλούν μείωση της ελαστικότητας και της σπαργής (περισσότερο φανερές στα μέρη που εκτίθεται στον ήλιο).
Η εκφύλιση του ελαστικού ιστού παράγει την χαρακτηριστική χροιά, εμφάνιση του ηλιοκαμένου δέρματος που διακρίνει τις ομάδες των ατόμων που ζουν και εργάζονται στην ύπαιθρο και κάτω από την ηλιακή ακτινοβολία (γεωργοί, ναύτες, εργάτες οικοδομών).
Τα αιμοφόρα αγγεία του χορίου γίνονται εύθραυστα, με αποτέλεσμα εμφάνιση αιμορραγιών τοπικά, μώλωπες πορφυρικά εξανθήματα (γεροντική πορφύρα) σκουρόχροων αγγιωμάτων.
Οι σμηγματογόνοι αδένες μειώνουν τη λειτουργία τους. Αυτό συνήθως παρατηρείται στους άνδρες μετά την ηλικία ων 80 ετών ενώ στις γυναίκες εμφανίζεται μετά την εμμηνόπαυση.
Το αποτέλεσμα είναι εμφάνιση ξηρότητας και κνησμού της επιδερμίδας.
Η μείωση του λίπους στον υποδόριο συνεκτικό ιστό μειώνει την δυνατότητα διατήρησης σταθερής της θερμοκρασίας του σώματος (ευαισθησία των γερόντων σε χαμηλές θερμοκρασίες – με εμφάνιση υποθερμίας).
Επίσης η μείωση του λίπους επιδρά στην απορρόφηση διαφόρων λιποδιαλυτών φαρμάκων.
Οι ιδρωτοποιοί αδένες ελαττώνουν τη λειτουργία τους, με αποτέλεσμα αύξηση κινδύνων υπερθερμίας ή θερμοπληξίας.
Εμφάνιση : α) κρεατοελιών, β) κηλίδων, γ) τραυματισμών (πίεση – τρίψιμο – τράβηγμα της επιφάνειας του δέρματος) με δημιουργία εκχυμώσεων (από την ευθραυστότητα των αιμοφόρων αγγείων) – γεροντικής πορφύρας (στικτών αιμορραγιών) είναι συχνά ευρήματα στα άτομα μεγάλης ηλικίας.
Επίσης η μείωση των αισθήσεων – αφής – πίεσης – παλμικών κινήσεων – ζεστού – κρύου, που προκαλούνται από τις «φυσιολογικές» αλλοιώσεις του δέρματος λόγω της μεγάλης ηλικίας, αυξάνουν σημαντικά τους κινδύνους τραυματισμού, την επούλωση των τραυμάτων (οι πληγές επουλώνονται 4 φορές βραδύτερα), την εμφάνιση ελκών από κλινοστατισμό, ελκών από λοιμώξεις (π.χ. από στρεπόκοκκο), όπως επίσης και τα συνοδά νοσήματα αγγειΐτιδες, Σακχαρώδης Διαβήτης, συντείνουν αθροιστικά στην εμφάνιση αλλοιώσεων δέρματος στα άτομα μεγάλης ηλικίας.
Ποσοστό άνω του 90% του ηλικιωμένου Πληθυσμού εμφανίζει βλάβες, φλεγμονές του δέρματος
Το δέρμα, το οποίο θεωρείται από πολλούς γιατρούς «ο καθρέπτης του οργανισμού» εμφανίζει βλάβες :
Τροφικές ανεπάρκειες του οργανισμού (π.χ. σκορβούτο) προκαλούν «ειδικές» αλλοιώσεις δέρματος.
Ειδική μνεία πρέπει να γίνει για τις επιδράσεις τις οποίες ασκεί η ηλιακή ακτινοβολία στην επιφάνεια του δέρματος, όπου προκαλείται :
Εκφύλιση συνδετικού ιστού (μείωση της ελαστικότητας του).
Εμφάνιση κηλίδων με απόχρωση καφέ-γαλακτερή.
Πάχυνση της επιδερμίδας.
Ανάπτυξη από την κερατίνη στοιβάδα του δέρματος κερατυακανθημάτων.
Η πολύχρονη και επαναλαμβανόμενη έκθεση στον ήλιο συνδέεται με την εμφάνιση ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ (βασικό Ca – μελάνωμα).
ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ
1. Λήψη άφθονων υγρών (η υγρή, ενυδατωμένη επιδερμίδα επουλώνεται πολύ εύκολα).
2. Κατάλληλη ένδυση (ανοιχτόχρωμα ενδύματα – βαμβακερής κατασκευής).
3. Χρήση καπέλου.
4. Διατήρηση υγρού δέρματος με χρήση κατάλληλων καλλυντικών. Όχι χρήση αρωματικών σαπουνιών.
5. Όχι χρήση στις μεγάλες ηλικίες αντηλιακών λαδιών, κρέμας (κίνδυνος γλιστρήματος και πεσίματος).
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ
Η εμφάνιση επίσης φαλάκρας, αραίωση των τριχών της κεφαλής όπως και εμφάνιση γκρίζου ή άσπρου χρώματος στα μαλλιά αποτελούν ένα άλλο οφθαλμοφανές σημείο της μεγάλης ηλικίας.
Το δέρμα αποτελεί βασικές λειτουργίες όπως :
α) αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας του ανθρώπου προς το περιβάλλον. Η δεύτερη γραμμή άμυνας του οργανισμού είναι η λέμφος και τα λεμφογάγγλια.
β) ρυθμίζει την θερμοκρασία του σώματος.
γ) λαμβάνει μέρος στην ομοιοστατική ισορροπία των ηλεκτρολυτών (παραγωγή ιδρώτα).
δ) φέρει στην επιφάνειά του ειδικούς υποδοχείς οι οποίοι «αναγνωρίζουν» την «αφή» την αίσθηση «του πόνου» την επιτόπια εξωτερική πίεση.
Γενικά το δέρμα διαιρείται σε 3 κύρια λειτουργικά μέρη – στρώματα :
1ο μέρος : ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑ : περιέχει κύτταρα, χρωστικές, πρωτεΐνες.
2ο μέρος : ΧΟΡΙΟ : περιέχει αιμοφόρα αγγεία, νεύρα, θύλακες τριχών, αδένες. Το χόριο προσφέρει θρεπτικά συστατικά στην επιδερμίδα.
3ο μέρος : ΥΠΟΔΟΡΙΟΣ ΙΣΤΟΣ : περιέχει ιδρωτοποιούς αδένες, θύλακες τριχών, αιμοφόρα αγγεία, λίπος.
Κάθε λειτουργικό μέρος των ιστών περιέχει συνδετικό ιστό με ίνες κολλαγόνου που δίνουν ελαστικότητα και ενισχύουν την δομή του κάθε μέρους (στρώματος).
Οι αλλαγές που συμβαίνουν κατά την διάρκεια της ηλικιακής ζωής κάθε ατόμου, είναι συνάρτηση διατροφής, κληρονομικότητας, περιβάλλοντος.
Ο ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΑΜΕΣΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
Τα άτομα με γαλανά μάτια, ανοιχτόχρωμα δέρματα, εμφανίζουν άμεσες και περισσότερες βλάβες στο δέρμα τους από τα άτομα με μεγαλύτερο ποσό μελανίνης, που διαθέτουν σκουρόχρωμο δέρμα.
Με την πάροδο του χρόνου η επιδερμίδα εμφανίζει λέπτυνση, τα μελανοκύτταρα τα οποία παράγουν μελανίνη, ελαττώνονται σε αριθμό αλλά αυτά που απομένουν αυξάνονται σε μέγεθος.
Η γήρανση της επιδερμίδας κάνει το δέρμα πιο διάφανο, περισσότερο ωχρό, περισσότερο λεπτό.
Αλλοιώσεις όπως φακίδες, γεροντικό χλόασμα εμφανίζονται στις περιοχές που δέχονται ηλιακή ακτινοβολία.
Οι αλλοιώσεις που προκαλεί η ηλικία στο συνδετικό ιστό προκαλούν μείωση της ελαστικότητας και της σπαργής (περισσότερο φανερές στα μέρη που εκτίθεται στον ήλιο).
Η εκφύλιση του ελαστικού ιστού παράγει την χαρακτηριστική χροιά, εμφάνιση του ηλιοκαμένου δέρματος που διακρίνει τις ομάδες των ατόμων που ζουν και εργάζονται στην ύπαιθρο και κάτω από την ηλιακή ακτινοβολία (γεωργοί, ναύτες, εργάτες οικοδομών).
Τα αιμοφόρα αγγεία του χορίου γίνονται εύθραυστα, με αποτέλεσμα εμφάνιση αιμορραγιών τοπικά, μώλωπες πορφυρικά εξανθήματα (γεροντική πορφύρα) σκουρόχροων αγγιωμάτων.
Οι σμηγματογόνοι αδένες μειώνουν τη λειτουργία τους. Αυτό συνήθως παρατηρείται στους άνδρες μετά την ηλικία ων 80 ετών ενώ στις γυναίκες εμφανίζεται μετά την εμμηνόπαυση.
Το αποτέλεσμα είναι εμφάνιση ξηρότητας και κνησμού της επιδερμίδας.
Η μείωση του λίπους στον υποδόριο συνεκτικό ιστό μειώνει την δυνατότητα διατήρησης σταθερής της θερμοκρασίας του σώματος (ευαισθησία των γερόντων σε χαμηλές θερμοκρασίες – με εμφάνιση υποθερμίας).
Επίσης η μείωση του λίπους επιδρά στην απορρόφηση διαφόρων λιποδιαλυτών φαρμάκων.
Οι ιδρωτοποιοί αδένες ελαττώνουν τη λειτουργία τους, με αποτέλεσμα αύξηση κινδύνων υπερθερμίας ή θερμοπληξίας.
Εμφάνιση : α) κρεατοελιών, β) κηλίδων, γ) τραυματισμών (πίεση – τρίψιμο – τράβηγμα της επιφάνειας του δέρματος) με δημιουργία εκχυμώσεων (από την ευθραυστότητα των αιμοφόρων αγγείων) – γεροντικής πορφύρας (στικτών αιμορραγιών) είναι συχνά ευρήματα στα άτομα μεγάλης ηλικίας.
Επίσης η μείωση των αισθήσεων – αφής – πίεσης – παλμικών κινήσεων – ζεστού – κρύου, που προκαλούνται από τις «φυσιολογικές» αλλοιώσεις του δέρματος λόγω της μεγάλης ηλικίας, αυξάνουν σημαντικά τους κινδύνους τραυματισμού, την επούλωση των τραυμάτων (οι πληγές επουλώνονται 4 φορές βραδύτερα), την εμφάνιση ελκών από κλινοστατισμό, ελκών από λοιμώξεις (π.χ. από στρεπόκοκκο), όπως επίσης και τα συνοδά νοσήματα αγγειΐτιδες, Σακχαρώδης Διαβήτης, συντείνουν αθροιστικά στην εμφάνιση αλλοιώσεων δέρματος στα άτομα μεγάλης ηλικίας.
Ποσοστό άνω του 90% του ηλικιωμένου Πληθυσμού εμφανίζει βλάβες, φλεγμονές του δέρματος
Το δέρμα, το οποίο θεωρείται από πολλούς γιατρούς «ο καθρέπτης του οργανισμού» εμφανίζει βλάβες :
- Στην αρτηριοσκλήρυνση (βλάβη των αγγείων του σώματος αλλά και του δέρματος).
- Στο Σακχαρώδη Διαβήτη.
- Στις Καρδιακές Παθήσεις.
- Στις παθήσεις ήπατος.
- Στη παχυσαρκία.
- Στο stress.
- Στις αντιδράσεις αλλεργικές στο δέρμα από διάφορα φάρμακα.
Τροφικές ανεπάρκειες του οργανισμού (π.χ. σκορβούτο) προκαλούν «ειδικές» αλλοιώσεις δέρματος.
Ειδική μνεία πρέπει να γίνει για τις επιδράσεις τις οποίες ασκεί η ηλιακή ακτινοβολία στην επιφάνεια του δέρματος, όπου προκαλείται :
Εκφύλιση συνδετικού ιστού (μείωση της ελαστικότητας του).
Εμφάνιση κηλίδων με απόχρωση καφέ-γαλακτερή.
Πάχυνση της επιδερμίδας.
Ανάπτυξη από την κερατίνη στοιβάδα του δέρματος κερατυακανθημάτων.
Η πολύχρονη και επαναλαμβανόμενη έκθεση στον ήλιο συνδέεται με την εμφάνιση ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ (βασικό Ca – μελάνωμα).
ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ
1. Λήψη άφθονων υγρών (η υγρή, ενυδατωμένη επιδερμίδα επουλώνεται πολύ εύκολα).
2. Κατάλληλη ένδυση (ανοιχτόχρωμα ενδύματα – βαμβακερής κατασκευής).
3. Χρήση καπέλου.
4. Διατήρηση υγρού δέρματος με χρήση κατάλληλων καλλυντικών. Όχι χρήση αρωματικών σαπουνιών.
5. Όχι χρήση στις μεγάλες ηλικίες αντηλιακών λαδιών, κρέμας (κίνδυνος γλιστρήματος και πεσίματος).
Dr. ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ