- Οξεία πυώδης λοίμωξη των μηνίγγων και του Ε.Ν.Υ.
- Σε προσβολή της εγκεφαλικής ουσίας χρησιμοποιείται ο όρος ΕΓΚΕΦΑΛΙΤΙΣ
Ε.Ν.Υ. = Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό.
Ανατομικά στοιχεία – μήνιγγες του εγκεφάλου
Συχνότητα Ο.Μ.Μ. 2-3 ανά 100.000 κατοίκους
1Αποικισμός βλεννογόνου
2Είσοδος στο κυκλοφορικό σύστημα
3Είσοδος στο Κ.Ν.Σ. αφού διαπεράσει τον αιματεγκεφαλικό φραγμό
4Πολλαπλασιασμός στο Ε.Ν.Υ.
Κ.Ν.Σ. = Κεντρικό Νευρικό Σύστημα Ε.Ν.Υ. = Εγκεφαλονωτιαίο Υγρό – υγρό που κυκλοφορεί στον εγκέφαλο και στις μήνιγγες.- Streptococcus pneumoniae (Πνευμονιόκοκκος) -50%
- Neisseria Meningitis (Μηνιγγιτιδόκοκκος) -25%
- Haemophilus influenzae <10%
- Streptococcus group B -15%
- Listeria monocytogenes -10%
- Πυρετός (97%)
- Δυσκαμψία του αυχένα (87-90%)
- Αλλαγή επιπέδου συνείδησης (56%)
- Κεφαλαλγία, φωτοφοβία, έμετοι
- Εξάνθημα (πετεχειώδες ή πορφυρικό)
- Κώμα (<10%)
- Εστιακά νευρολογικά σημεία (πάρεση εγκ. συζυγιών, ημιπάρεση, αταξία κλπ.)
Πάρεση = ημιτελής, όχι πλήρης παράλυση Αταξία = αδυναμία κανονικού βαδίσματος
- το σ. Brudzinski
- το σ. Kernig
- σημ. Babinski
Brudzinski σημείο:Στην προσπάθεια κάμψεως του κεφαλιού προς τα εμπρός, σημειώνεται ανύψωση και κάμψη των ποδιών (βλ. σχήμα).
Kernig’s sign:Προσπάθεια να τεντώσεις το γόνατο, που βρίσκεται σε γωνιώδη κάμψη, συναντά αντίσταση.
Babinski sign:Ερεθίζοντας την πατούσα του άκρου ποδός στην έξω επιφάνειά του με καρφίτσα ή ειδικό νευραλγικό σφυράκι, προκαλεί την έκταση των δακτύλων προς τα άνω και θέση των δακτύλων του άκρο ποδός σαν «ΒεντάλιỨ. ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΤΩΝ ΜΗΝΙΓΓΩΝ
1Enteroviruses (75-90%) (Coxsackie – Echo – Human Enteroviruses 68.71)
2Arboviruses
3HIV (= ιός του AIDS)
4HSV2 (= ιός απλού έρπητος 2)
- HSV1 (= ιός απλού έρπητος 1)
- LCMV (lymphocytie choriomeningitis virus) (= ιός λεμφοκυτταρικής χοριομηνιγγίτιδος)
- VZV (varicella zoster virus) (= ιός ανεμοευλογιάς)
- Κεφαλαλγία (μετωπιαία – οπισθοβολβική)
- Άλγος κατά την κίνηση των οφθαλμών
- Γενικά συμπτώματα (πυρετός – μυαλγίες – ανορεξία – ναυτία – έμετοι)
- Η κλινική εικόνα είναι ηπιότερη της Ο.Μ.Μ
- Μη εποχιακοί ιοί – HSV – HIV
- Καλοκαίρι – αρχή φθινοπώρου – ARBO – ΙΟΙ, ΕΝΤΕΡΟ – ΙΟΙ
- Φθινόπωρο – LCMV
- Χειμώνας – Άνοιξη - MUMPS
1.Azathioprine
2.Carbamazepine
3.Ciprofloxacin
4.Cytocine – arabinocide
5.Immune globulin
6.NSAIDs
7.OKT3 monoclonal abs
8.Penicilline
9.Ranitidine
10.Trimethoprime-Sulfamethoxazole
11.Σύνδρ. Αδαμαντιάδη – Behcet με προσβολή Κ.Ν.Σ.
12.Διαρροή από ενδοκρ. Όγκο ή κρανιοφαρυγγίωμα του Κ.Ν.Σ. μέσα στο Ε.Ν.Υ.
13.Λευχαιμία
14.Νεοπλάσματα
15.Σαρκοείδωση
16.Όγκοι εγκεφάλου
17.Χρόνια ωτίτις – ιγμορίτις
18.Σκλήρυνση κατά πλάκας
19.Αντίδραση σε εμβόλια (ειδικά κοκκύτου – ιλαράς – λύσσας)
* Ενδορραχιαία έγχυση αντιβιοτικών - αναισθητικών 1 – 10: Φάρμακα 5: Immune globulin : ανοσοσφαιρίνη 6: ΟΚΤ3 Abs: μονοκλωνικά αντισώματα που στρέφονται κατά ειδικών αντιγόνων 11-15: Αυτοάνοσα νοσήματα = νοσήματα κατά τα οποία ο ανθρώπινος οργανισμός παύει να αναγνωρίζει συστατικά στοιχεία (κύτταρα – ιστοί) σαν «¨δικά του» και τα καταστρέφει.α. ΙΙΙ, IV, VI, VII (παροδική) β. VIII (συχνά μόνιμη) Οι εγκεφαλικές συζυγίες είναι νεύρα που πορεύονται από τον εγκέφαλο προς το πρόσωπο και τον υπόλοιπο οργανισμό του ανθρώπινου σώματος. III.Κοινό κινητικό νεύρο IV.Τροχιλιακό νεύρο VI.Απαγωγό νεύρο VII.Προσωπικό νεύρο VIII.Ακουστικό νεύρο
2Εστιακά νευρολογικά σημεία
(Ημιπάρεση, τετραπάρεση, αφασία, οπτικές διαταραχές)*Σπασμοί
*.Οξύ εγκεφαλικό οίδημα
*Σηπτικές επιπλοκές (shock, σηπτικές επιπλοκές οργάνων)
*Διαταραχές πήξης (θρομβοπενία, Δ.Ε.Π.1)
*Ενδοκρινικές διαταραχές (Παροδικό σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης ADH, Φλοιοεπινεφριδιακή ανεπάρκεια)
*Ανοσολογικές εκδηλώσεις (δημιουργία ανοσοσυμπλεγμάτων)
*Παρατεινόμενος πυρετός
- Έγκαιρη διάγνωση
- Εκτίμηση κλινικής και εργαστηριακής κατάστασης του ασθενούς
- Άμεση θεραπεία (κατάλληλα αντιβιοτικά και άλλα φάρμακα)
1Ιστορικό νόσου Κ.Ν.Σ. (Κεντρικό Νευρικό Σύστημα)
2Εμφάνιση σπασμών
3Οίδημα θηλής οφθαλμών (βυθοσκόπηση)
4Μεταβολές συμπεριφοράς – επιπέδου συνείδησης
5Εστιακές νευρολογικές εκδηλώσεις
Θέση αρρώστου και κατεύθυνση χεριών γιατρού για οσφυονωτιαία παρακέντηση και λήψη εγκεφαλονωτιαίου υγρού εκ της σπονδυλικής στήλης
ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΟ Ε.Ν.Υ.
GRAM ΧΡΩΣΗ
|
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ |
ΠΙΕΣΗ Ε.Ν.Υ. |
ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΥΤΤΑΡΩΝ |
ΤΥΠΟΣ |
ΓΛΥΚΟΖΗ (ΕΝΥ / |
ΛΕΥΚΩΜΑ |
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΝΟΣΩΝ |
|
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ |
100-200 mm H2O |
0-5 /μl |
Λεμφοκύτταρα |
50 - 100 mg/dl (0,6) |
20-45 mg/dl |
|
|
ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ |
> 300 mm H2O |
100-10000 / μl |
Πολυμορφοπύρηνα |
< 25 mg/dl (<0,4) |
> 150 mg/dl |
Οξεία Μυκητιασική |
|
ΑΣΗΠΤΗ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ |
κ.φ. ή ↑ |
10-1000 / μl |
Λεμφοκύτταρα - Μικρός αριθμός πολυμορφοπύρηνων |
κ.φ. (0,6) |
50-100 mg/dl |
Ιογενής Listeria Ατελώς |
|
ΥΠΟΞΕΙΑ Ή ΧΡΟΝΙΑ ΜΗΝΙΓΓΙΤΙΔΑ |
κ.φ. ή ↑ |
25-2000 / μl |
Λεμφοκύτταρα |
↓ |
↑ ή ↑ |
Lyme Disease Sarcoidosis Cysticercosis Syphilis Κακοήθεια |
- Περισσότερο από 2 εβδομάδες (Υποξεία)
- Περισσότερο από 1 μήνα (Χρονία)
Και αποδίδεται σε:
|
Λοιμώδη αίτια |
Μη λοιμώδη αίτια |
|
Βρουκέλλωση |
Λέμφωμα |
|
Νόσος Lyme |
Λευχαιμία |
|
Σύφιλη |
Μελάνωμα |
|
Φυματίωση |
Γλοιοβλάστωμα |
|
|
Επενδύμωμα |
Βρουκέλλωση: Μικροβιακή νόσος που προκαλείται από είδη βρουκέλλας. Νόσος Lyme: Μικροβιακή νόσος με εντοπίσεις σε καρδιά, αρθρώσεις, νευρικό σύστημα. Γλοιοβλάστωμα – Επενδύμωμα: παθήσεις Κ.Ν.Σ.
ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
|
Είδη μικροβίων |
Θεραπεία επιλογής |
Εναλλακτική θεραπεία |
|
Streptococcus pneumoniae (πνευμονιόκοκκος) |
Βανκομυκίνη |
Μεροπενέμη |
|
Neisseria meningitis |
3ης γενιάς κεφαλοσπορίνη |
Πενικιλλίνη G, Αμπικιλλίνη, Χλωραμφενικόλη, Κινολόνες, Αζτρεονάμη |
|
Listeria |
Αμπικιλλίνη |
TMP - SMX Μεροπενέμη |
|
Streptococcus Agalactiae |
Αμπικιλλίνη |
3ης γενιάς κεφαλοσπορίνη |
|
Escharichia coli |
3ης γενιάς |
Μεροπενέμη, Κεφεπίμη, Αζρεονάμη, Κινολόνες, TMP - SMX |
1Νοσηλεία 6-7 ημέρες
2Απουσία πυρετού 24-48 ώρες πριν την έξοδο
3Απουσία νευρολογικών σημείων (σπασμοί κλπ.)
4Κλινική βελτίωση και σταθερότητα
5Δυνατότητα λήψης p.o. τροφής – φαρμάκων
6Καθημερινή παρακολούθηση
7Οργάνωση ομάδας νοσοκόμων – εργαστ. Παρακολούθηση – συνεργασία οικογένειας
8Πολιτισμένη διαβίωση (θέρμανση – ψύξη – διατήρηση τροφής)
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
|
Μικρόβιο |
Ημέρες |
|
Πνευμονιόκοκκος |
10-14 |
|
Μηνιγγιτιδόκοκκος |
7 |
|
Haemophilus influenzae |
7 |
|
Streptococcus agalactiae |
14-21 |
|
Gram(-) αεριογόνοι βάκιλλοι |
21 |
|
Listeria monocytogenes |
>21 |
1Σπληνεκτομή
2Λειτουργική ασπληνία (δρεπανοκυτταρική αναιμία)
3Επικοινωνία υπαραχνοειδούς χώρου με το περιβάλλον
4Ν. Hodgkin, Λέμφωμα, Π.Μ.
5Η.Ι.V. Λοίμωξη
6Νεφρωσικό σύνδρομο
1Σε ηλικία 2 ετών σε άτομα με ανοσολογική ανεπάρκεια, λειτουργική ασπληνία ή σπληνεκτομή
2Σε ταξιδιώτες ενδημικών περιοχών
3Σε ιατρικό ή νοσηλευτικό προσωπικό
14Άτομα που διαμένουν σε στρατόπεδα – κοινούς κοιτώνες
- Ριφαμπικίνη για 48 ώρες
- Ενήλικες 600 mg/12h
- Παιδιά 10 mg /Kg / 12h
1Σιπροφλοξασίνη 500 mg p.o. μία δόση
1Κεφτριαξόνη (250 mg ενήλιξ – 125 mg παιδί) Ι.Μ.
Η χημειοπροφύλαξη εφαρμόζεται στα άτομα που έχουν έλθει συστηματικά σε επαφή με άρρωστο που έχει Ο.Μ.Μ. Η. Influenzae type b Ριφαμπικίνη 20 mg/Kg άπαξ ημερησίως για 4 ημέρες Πνευμονιόκοκκος Συνήθως δεν δίνεται χημειοπροφύλαξη. Προληπτικά μέτρα λαμβάνουν μόνον όσα άτομα ήλθαν ή έρχονται σε επαφή με τον ασθενή- Απομόνωση του ασθενούς το 1ο 24ωρο (εκκρίσεις βροχικού δέντρου – σταγονίδια)
- Χρήση μασκών, γαντιών, ειδικών ρούχων